Kryecetniku Vojisllav Koshtunica kunder pavaresise se Kosoves

Kryeministri serb Vojisllav Koshtunica ka deklaruar se Serbia kurrë nuk do të pajtohet që për hir të rrugës më të shpejtë drejtë Bashkimit Evropian të heq dorë nga Kosova, si dhe ka theksuar se ndaj pavarësisë eventuale të Kosovës, Beogradi do të reagojë me “të gjitha mjetet demokratike”.


Në intervistën për numrin e sotëm të gazetës serbe “Danas”, lideri serb ka shfaqur bindjen se, siç është shprehur, “zgjidhja e këtij problemi më të ndërlikuar në vend megjithatë nuk do të jetë e pavolitshme për Serbinë”. Ai ka thënë se në pjesën e bashkësisë ndërkombëtare kryesisht po llogaritet vetëm një zgjidhje – pavarësia e Kosovës, duke i vënë në dukje vetëm përparësitë e saja sipërfaqësore. Por pavarësia, ka mjaft mangësi kurse zgjidhja për të cilën angazhohet Beogradi – autonomia esenciale, ka shumë përparësi, ka thënë kryeministri serb. Pyetjes se sa është serioze thirrja e Tomisllav Nikoliqit që Kosova të mbrohet me armë, Koshtunica i është përgjigjur se për atë më e rëndësishme është që debati mbi Kosovën të zhvillohet më parë në kuvend, kurse Ekipi Negociator kah fillimi i shtatorit do ta njoftojë atë se çka ka bërë deri më tash. Ai thotë se "Parlamenti është forum i mirëfilltë demokratik ku debatohet mbi Kosovën. Nëse mendojmë për atë zgjidhje më të keqe, qëndrimi i Serbisë do të ishte që të konstatohet se Kosova është pjesë e Serbisë. Kjo nuk është retorikë boshe por formulim kushtetues juridik". Koshtunica ka nënvizuar se "Serbia deri më tash në të gjitha paraqitjet i ka përdorur argumentet e drejtësisë, e jo të forcës".

Ata nuk po e shkelin Rezolutën, por vullnetin e popullit!

Tjetrazi
Ata nuk po e shkelin Rezolutën, por vullnetin e popullit!

Shkëlzen Gashi

Këtyre ditëve më ka rastisur të lexoj shkrime në të cilat thuhej se ata që po shkojnë në Vjenë për të negociuar me palën serbe po e shkelin Rezolutën e Kuvendit të Kosovës për Kosovën shtet të pavarur dhe sovran, të miratuar më 17 nëntor 2005. Kur u pat hartuar teksti i kësaj Rezolute, pra versioni fillestar, ka pasur reagim të përfaqësuesve të misionit ndërkombëtar në Kosovë. Vërtetë teksti i asaj Rezolute ka qenë i mrekullueshëm. Po të miratohej ai tekst, pas 45 minutave do të pasonte, siç rëndom ndodhë në raste të tilla, zhvlerësimi nga ana e Përfaqësuesit Special të Sekretarit të Përgjithshëm (PSSP-së). Mirëpo, një gjë e tillë nuk ka ndodhur sepse deputetët kosovarë – asgjë e jashtëzakonshme – lëshuan pe. Tekstit të Rezolutës që përbëhej prej 10 pikave, krejt në fund ja shtuan edhe këtë fjali: “Kjo Rezolutë paraqet bazën juridike dhe politike për platformën e Delegacionit të Kosovës për pavarësinë e Kosovës”. Falë kësaj fjalie, PSSP-ja, Soren Jessen Petersen, nuk e zhvlerësoi këtë Rezolutë me arsyetimin se kjo Rezolutë nuk është në kundërshtim me Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së. Rrjedhimisht, Rezoluta paraqet bazën e Delegacionit të Kosovës në bisedime me palën serbe dhe, siç dihet, bisedimet nënkuptojnë kompromis, e kompromisi, po ashtu siç dihet, nënkupton lëshuarjen pe të të dyja palëve. Pra, nuk ka logjikë të thuhet se ata po e shkelin Rezolutën për Kosovën shtet të pavarur dhe sovran, sikurse qysh nuk ka logjikë të thuhet – sikur bënin më herët disa kundërshtarë të negociatave – se kishat dhe manastiret ortodokse do të fitojnë status eksterritorial dhe në të njëjtën kohë të thuhet se Kosova nuk do të jetë shtet i pavarur dhe sovran. Kjo për arsyen e thjeshtë se nëse Kosova nuk do të jetë e pavarur dhe sovrane, atëherë, nuk mund të ketë status eksterritorial për kishat dhe manastiret ortodokse serbe, por, mund të ketë zona me status të veçantë. Pra, ata që kanë shkuar në Vjenë nuk po e shkelin Rezolutën e Kuvendit për Kosovën shtet sovran e të pavarur, por, përkundrazi, po e zbatojnë atë dhe rrjedhimisht po e shkelin vullnetin e popullit të Kosovës.

Kryeministri i Kosovës, Agim Çeku ka deklaruar se ka shkuar në Vjenë për të argumentuar pavarësinë e Kosovës, e cila, sipas tij, është e panegociueshme dhe se takimi i Vjenës është një hap përpara drejt njohjes së pavarësisë. Nëse është e panegociueshme pavarësia, atëherë, pse Kryeministri i Kosovës ka shkuar në Vjenë kur dihet se atje duhet të bisedojë me palën serbe për statusin e ardhshëm (jo përfundimtar) të Kosovës dhe jo të bisedojë – siç po i mashtrojnë qytetarët – me bashkësinë ndërkombëtare sepse kjo e fundit është ndërmjetësues, e jo palë negociuese. Që do të thotë se nuk ka kuptim të negociosh me ndërmjetësuesin dhe jo me palën kundërshtare. Fundja, ndërmjetësuesi ka kuptim vetëm kur negociojnë dy e më shumë palë. Po ashtu, dihet fare mirë se për këto negociata janë disa parime të Grupit të Kontaktit, e të cilat thonë se zgjidhja e statusit të ardhshëm (jo përfundimtar) të Kosovës duhet të jetë në përputhje me Rezolutën 1244, e cila Rezolutë, bashkë me raportin e Kai Eides, është baza e negociatave mes Serbisë dhe Kosovës. Këto negociata nuk po bëhen për njohjen e Kosovës shtet të pavarur dhe sovran. Sepse për t’u njohur Kosova së pari duhet të jetë. Është me rëndësi të thuhet se në të drejtën ndërkombëtare ekzistojnë dy teori për njohjen e shteteve: teoria konstituive dhe deklarative. Siç duket, Çeku është përkrahës i teorisë konstituive ngase ai po konsideron se shteti krijohet me aktin e njohjes. Ndërsa sipas teorisë deklarative shteti nuk krijohet me njohje, por me njohje vetëm konstatohet se shteti është krijuar. Pra, siç edhe thotë një autor i njohur i së drejtës ndërkombëtare, Colin Warbrick në kapitullin States and Recognition in International Law të librit International Law edituar nga Malcolm D. Evans, njohja s’është kriter legal i shtetësisë. Nuk mund të thuhet se Kosova është shtet pasi që ka territorin e caktuar dhe popullsinë. Sipas Konventës së Montevideos të vitit 1933 për të Drejtat dhe Detyrat e Shteteve, shteti për të qenë subjekt në të drejtën ndërkombëtare, përveç territorit dhe popullsisë, duhet t'i plotësojë edhe dy kushte tjera: qeverinë përkatësisht pushtetin sovran dhe aftësinë për të hyrë në marrëdhënie me shtetet e tjera. Asnjërën nga këto dy kushte nuk e plotëson Kosova ngase pushteti sovran dhe marrëdhëniet me jashtë janë kompetencë e UNMIK-ut. E, siç dihet mirëfilli, UNMIK-u, në bazë të Rezolutës 1244, është një administratë e përkohshme për Kosovën nën të cilën populli i Kosovës mund të gëzojë autonomi përmbajtjesore në kuadër të RFJ-së… Kështu që, Kryeministri i Kosovës duhet ta ketë të qartë se për t’u njohur duhet të jemi.

Në anën tjetër, Presidenti i Kosovës, Fatmir Sejdiu, në fjalimin e tij në Vjenë, veç tjerash ka deklaruar se pala kosovare mirëpret vazhdimin e pranisë së NATO-s në Kosovë. E saktë! Nuk ka asnjë dilemë se duhet të vazhdojë prania e NATO-s në Kosovë, por duhet të ndryshojë misioni i saj ngase po qe se futeni në faqen e internetit të NATO-s (http://www.nato.int/docu/facts/2000/kosovo.htm) dhe kërkoni informacione përkitazi për misionin e NATO-s në Kosovë, atëherë, që në fillim të përshkrimit të këtij misioni në Kosovë, do të hasim këtë fjali: Misioni i NATO-s në Kosovë (KFOR) ka për qëllim që të krijoj një ambient të sigurt në provincën serbe. Për më shumë, edhe Henry Kissinger në librin e tij “Toward a diplomacy for the 21st century - Does America need a foreign policy?”, kur bën fjalë për misionin e trupave të NATO-s në Kosovë, mes tjerash, thotë: “Forcat e NATO-s në Kosovë janë në kuadër të mandatit të Kombeve të Bashkuara, dhe funksionojnë në kundërshtim me aspiratat e popullatës shqiptare” (faqe 270). Pra, tash ka shumë rëndësi se cili do të jetë statusi i forcave ndërkombëtare në Kosovë dhe me kë do të kenë marrëveshje këto forca për të qëndruar edhe më tutje në Kosovë. Pra, a do të vazhdoj të jetë valide edhe më “Marrëveshja e Kumanovës” e datës 10 qershor 1999 mes NATO-s dhe RFJ-së apo do të ketë marrëveshje mes NATO-s dhe palës kosovare (SOFA - Status of Forces Agreement), sikurse e kanë, ta zëmë, Shqipëria, Maqedonia...

Negociatorët kosovarë do të lëshojnë pe. Dëshmia më e mirë për këtë janë bisedimet e ashtuquajtura teknike. Dihet shumë mirë se para se të fillojnë të ashtuquajturat bisedime teknike për decentralizim dhe trashëgimi kulturore, përfaqësuesit kosovarë në Vjenë thoshin se nuk do të pranojnë në asnjë mënyrë që të krijohen komuna të reja me shumicë serbe. Mirëpo, ata më pas lëshuan pe dhe pranuan që të krijohen 3 (+1) komuna me shumicë serbe. Por, meqenëqë pala serbe kishte kërkuar 19 komuna, atëherë, 3 (+1) komuna me shumicë serbe nuk ishte zgjidhje kompromisi dhe, rrjedhimisht, bashkësia ndërkombëtare bëri presion mbi palën kosovare që të jetë më zemërgjerë. Ata sërish lëshuan pe duke pranuar që të krijohen 5 (+1) komuna me shumicë serbe. Tani edhe pse ata po thonë se 5 (+1) komuna me shumicë serbe është vija e kuqe, do të pranojnë afërsisht 10 (+1) komuna me shumicë serbe (me arsyetimin se këtë po e bëjnë për Kosovën shtet të pavarur dhe sovran). Këto komuna më pas, ashtu siç parashihet në raportin e Kai Eides, do të kenë lidhje të veçantë me Beogradin. Sidoqoftë, e rëndësishme është se Delegacioni i Kosovës ka arritur i pari në Vjenë dhe pas tij ka arritur Delegacioni i Serbisë. Kjo është edhe një dëshmi se Kosova do të jetë e pavarur dhe sovrane. Dhe, nuk ka rëndësi që ndërmjetësuesi për statusin e ardhshëm të Kosovës, Marti Ahtisari, pas takimit të nivelit më të lartë të dyja palëve ka kërkuar që palët të jenë “realiste dhe fleksibile për të arritur një progres substancial”.

Leter nga Komiteti Shqiptar"Bashkimi"Londer

Leter nga Komiteti Shqiptar"Bashkimi"Londer

Të nderuar miq:



Dëshiroj të komentoj në lidhje me ngjarjet e shëmtuara që ndodhën në parlamentin shqiptar më datë 28 Korrik 2006, transmetuar nga kanali televiziv shqiptar “24 News”.



Deputetë që hipin mbi tavolina, karrike që përplasen, tavolina që thyhen, deputetë që drejtojnë grushtat njeri-tjetrit, sharje e fyerje nga më të rëndat.



Pyes veten:



Ku është kultura qytetare e deputeteve tanë?.



Ku është kultura juridike e këtij institucioni?.



Ku janë deputetet e vërtetë shqiptar që votebesimin e dhënë nga elektorati, populli shqiptarë e vlerësojnë si të shenjtë dhe të çmuar?.



Vallë a mendojnë ndonjëherë këta deputetë për krizën ekonomiko-sociale që ka përfshirë vendin, papunsinë e shqiptarëve, pasojë e së cilës sjell: emigracionin e pakontrolluar të intelektualeve dhe të të rinjëve – që është gjakderdhja më e madhe që kombi shqiptar ka eksperiencuar prej shekujsh.?.



Kjo është dhurata më e mirë që parlamenti shqiptar në Tiranë i dhuron Kosovës dhe vëllezërve shqiptar Kosovar në momentet më delikate të historisë tonë?.



Ju të nderuar zotërinj kameleonë që kontriboni në vandalizma të tillë mendoni se pasi të merrni votbesimin dhe zini vënd në tryezën parlamentere mund të lozni me të si të doni, si do të keni kurajo të ballafaqoheni me elektoratin tuaj? Ky është misioni juaj i shenjtë: vandalizmi?.

Kjo është dhurata më e mirë që mund t’ju dhuroni fëmijëve tuaj zotërinj?.



Dëshiroj t’ju bëj thirrje tërë parlamentarëve të ndershëm dhe në veçanti Presidentit të Republikës Z. Alfred Mojsiu: “që të tërheqë vëmendjen qeverisë dhe forcave politike në shqipëri, të hiqet dorë nga dhuna, të mos lejohen kameleonët të pengojnë dhe shkatërrojnë demokracinë e brishtë shqiptare, le ti kthehemi tolerancës, transparencës se është shumë punë për t’u bërë. Mos lejoni që ëndërrat e shqiptarëve kudo që janë në botë të veniten. Populli dhe brezat që vijnë nuk do t’ua falin këtë.”



Të nderuar miq të Albshkencës ju ftoj të kontribojmë sa më shumë në këtë debat pasi mandoj se është vital për të gjithë.



Duke ndjekur me shumë interes debatin e zhvilluar në lidhje me shkrimin e editorit AA Gill në “Sunday Time Magazine”, botuar në Londër javen e kaluar, arrij në përfundim që kur neve na ngacmojnë në nerv të huajt, ne angazhohemi intensivisht në komente, opinione, peticione etj. por kur bëhet fjalë për problemet politike në shtëpinë tonë ku hidhen themelet për të ardhmen tonë ne heshtim ose nuk jemi shumë aktivë.

“Charity starts from your home”- shprehen britanikët.



Nëse ne e ndjejmë si obligim moral për të kontribuar sadopak me kohën tonë vënë në dispozicion për opinione e comente, mendimi im është që ne duhet të përqëndrohemi fillimisht në shtëpinë tonë me problemet tona politike dhe kombëtare shqiptare më delikate..



Duke parë anën pozitive të këtyre opinioneve e komenteve në lidhje me artikullin e mësipërm të gazetës Britanike: ju bëj thirrje të krijojmë një hapsirë të tillë reflektimi edhe për zhvillimet e fundit në politikën shqiptare.



Shqipëria dhe shqiptarët nuk kanë nevojë për vandalistë ngacilado force politike që mund t’i pjellë ato.



Me respekt,



Qemal Baku

Komuniteti Shqiptar

“BASHKIMI”

Londër

posted by Flori Bruqi | 10:17 PD

Leter nga Komiteti Shqiptar"Bashkimi"Londer

Të nderuar miq:



Dëshiroj të komentoj në lidhje me ngjarjet e shëmtuara që ndodhën në parlamentin shqiptar më datë 28 Korrik 2006, transmetuar nga kanali televiziv shqiptar “24 News”.



Deputetë që hipin mbi tavolina, karrike që përplasen, tavolina që thyhen, deputetë që drejtojnë grushtat njeri-tjetrit, sharje e fyerje nga më të rëndat.



Pyes veten:



Ku është kultura qytetare e deputeteve tanë?.



Ku është kultura juridike e këtij institucioni?.



Ku janë deputetet e vërtetë shqiptar që votebesimin e dhënë nga elektorati, populli shqiptarë e vlerësojnë si të shenjtë dhe të çmuar?.



Vallë a mendojnë ndonjëherë këta deputetë për krizën ekonomiko-sociale që ka përfshirë vendin, papunsinë e shqiptarëve, pasojë e së cilës sjell: emigracionin e pakontrolluar të intelektualeve dhe të të rinjëve – që është gjakderdhja më e madhe që kombi shqiptar ka eksperiencuar prej shekujsh.?.



Kjo është dhurata më e mirë që parlamenti shqiptar në Tiranë i dhuron Kosovës dhe vëllezërve shqiptar Kosovar në momentet më delikate të historisë tonë?.



Ju të nderuar zotërinj kameleonë që kontriboni në vandalizma të tillë mendoni se pasi të merrni votbesimin dhe zini vënd në tryezën parlamentere mund të lozni me të si të doni, si do të keni kurajo të ballafaqoheni me elektoratin tuaj? Ky është misioni juaj i shenjtë: vandalizmi?.

Kjo është dhurata më e mirë që mund t’ju dhuroni fëmijëve tuaj zotërinj?.



Dëshiroj t’ju bëj thirrje tërë parlamentarëve të ndershëm dhe në veçanti Presidentit të Republikës Z. Alfred Mojsiu: “që të tërheqë vëmendjen qeverisë dhe forcave politike në shqipëri, të hiqet dorë nga dhuna, të mos lejohen kameleonët të pengojnë dhe shkatërrojnë demokracinë e brishtë shqiptare, le ti kthehemi tolerancës, transparencës se është shumë punë për t’u bërë. Mos lejoni që ëndërrat e shqiptarëve kudo që janë në botë të veniten. Populli dhe brezat që vijnë nuk do t’ua falin këtë.”



Të nderuar miq të Albshkencës ju ftoj të kontribojmë sa më shumë në këtë debat pasi mandoj se është vital për të gjithë.



Duke ndjekur me shumë interes debatin e zhvilluar në lidhje me shkrimin e editorit AA Gill në “Sunday Time Magazine”, botuar në Londër javen e kaluar, arrij në përfundim që kur neve na ngacmojnë në nerv të huajt, ne angazhohemi intensivisht në komente, opinione, peticione etj. por kur bëhet fjalë për problemet politike në shtëpinë tonë ku hidhen themelet për të ardhmen tonë ne heshtim ose nuk jemi shumë aktivë.

“Charity starts from your home”- shprehen britanikët.



Nëse ne e ndjejmë si obligim moral për të kontribuar sadopak me kohën tonë vënë në dispozicion për opinione e comente, mendimi im është që ne duhet të përqëndrohemi fillimisht në shtëpinë tonë me problemet tona politike dhe kombëtare shqiptare më delikate..



Duke parë anën pozitive të këtyre opinioneve e komenteve në lidhje me artikullin e mësipërm të gazetës Britanike: ju bëj thirrje të krijojmë një hapsirë të tillë reflektimi edhe për zhvillimet e fundit në politikën shqiptare.



Shqipëria dhe shqiptarët nuk kanë nevojë për vandalistë ngacilado force politike që mund t’i pjellë ato.



Me respekt,



Qemal Baku

Komuniteti Shqiptar

“BASHKIMI”

Londër

Fidan Ademi:Lavdia e humbur

From : jellda jarolli
Sent : Sunday, July 30, 2006 10:17 AM
To : bruqi-flori@hotmail.com
Subject : Lavdia e humbur


Lavdia e humbur



Ata ecnin pa rregull, pa vij, të molisur e të dërmuar gjer ne shpirt, ecnin edhe pse ne sy u vërehej lodhja, mallëngjimi dhe turpi I lehtë… në atë rrëmujë jo të zakonshme kalorësia e pakët që kishte mbetur përzihej lehtë me këmbësorin, diku në mes të asaj rrëmuje gjendej vetë mbreti , i lodhur e I dërrmuar, si nga mosha, ashtu edhe nga kjo mynxyrë e papritur, dukej se edhe shpirti I pikonte gjak e kërkonte…. as vetë se dinte se çfarë.
Në fytyrën e tij prej engjëlli, me mjekër dhe flok krejtësisht të zbardhura nga mosha me sy ngjyrë kafe dhe vetulla të trasha ,ia shtonte më shumë respektin dhe popullaritetin në popull…. Në sytë e tij të bukur, disi të përlotur vërehej mallëngjimi, mllefi she turpi, e në mendjen e tij iu sollën 92 mote, edhe pse nuk i mbante të gjitha mire në mend, iu kujtua jeta, lufta, kryengritja pushteti, dashuria e vetme e jetës së tij…e kështu humbi për ca qaste nga ai realitet I hidhur..
Papritur u dëgjua zëri i pararojës: “Po duket Ohri, po duket Qyteti…Mbërritëm”.
Ushtarëve iu ndërruan gjendjen e fytyrës, tani shpejtonin hapat, më nuk vërehej ajo lodhje në sytë e tyre, por një dëshirë, një dëshirë dhe një turp, se si do ia thonin Nënave, grave të dashurave të tyre se u mundën…
Mbretit këto fjalë ia shterën edhe fuqitë e fundit, iu duke që edhe qielli me kaltërsinë e vetë po e sfidonte, e ndoshta dëshironte ta gllabëronte e ta qonin në humnerë, edhe lisat iu dukën që me tërë fuqinë dhe bukurin e tyre do të vërsuleshin mbi të , t’ia shtypnin atë trup të plakur, e t’ia robëronin shpirtin, e ai për çudi lutej që të ndodhte kështu, por nuk ndodhi asgjë, ishte vetëm dëshirë e tij që të shpëtonte nga ato shikime të fëmijëve, grave e nënave që do të pyesnin(ndoshta vetëm me sy) ku i kemi prindërit, djemtë, burrat…

***
Dalëngadalë dukej edhe kryeqyteti i fisit, i dashur e i nderuar nga të gjitha fiset(Ilire).
Ata hynë në qytet, pa gaz, pa valle, pa asnjë shenjë fitoreje, me kokë ulur. Të gjithë u mvrejtën në fytyrë dhe vërejtën se ishte më pak se gjysma e asaj që ishte nisur, askush z’bëzënte,..
Ai ecte e nuk shikonte askënd, edhe pse iu dukej se ecte në mes të furtunës, apo se e goditësin dallgët e fuqishme që vinin nga sytë e njerëzve…
Ai mezi hyri gjallë në pallat(edhe pse pa dëshirë dhe motive për jetë), e askush se përshëndeti, edhe pse iu dhimbsej mbreti i tyre por askush s’kishte guximin ta bënte një gjë të tillë kur e panë gjendjen e tij…
Bardhyli hyri në tempull, duke pare zemërimin, urrejtjen dhe ndoshta në një masë edhe turpin, tempullarët largoheshin kokulur…
Ky u gjunjëzua para Medaurit(Zotit të luftës), dhe papritur I shpërthyen mendimet në zë, që s’mund ta ndalte dot, I dukeshin sikur dallgët e mëdha të jonit e që në atë kohë si trembeshin anijet e tyre, e godisnin, e tani këto mendime po e dërmonin të tërin…
Dhe shpërtheu në zë: “…Fol Zot, fol vetëm të ta dëgjoj zërin…se heshtja vret,…fol e trego që ekziston… e sikur të ekzistoje hë… çdo tani, do që të bëj flijime tjera….hahaha” shpërtheu në gaz me ironi, “ po të them e nuk frikohem, jo, nuk do rri më kokulur pran teje, jo më, dhe dua të ta them një fjalë të madhe….MALLKUAR QOFSHË, ti dhe të gjithë të gjithë të tjerët, mallkuar qofshin të gjitha flijimet në emër tëndin….Mallkuar…” e kështu mbreti I madh ndërroji jetë, me një zemërim të tmerrshëm në zemër, e pa besim në shpirt….
***

Aq shumë u gëzua Filipi(Filipi I dytë) kur dëgjoi se mbreti I madh ndërroi jetë sa që tha zëshëm para të gjithëve me një mburrje të jashtëzakonshme:”Bardhyli vdiq, e unë tani do e pushtoj të tërën Ilirin, Dakinë, Thrakin, Galin e ndoshta edhe Gjermanin (*krahina e Evropës antike), dhe në mënyrë triumfale urdhëroi mbledhjen e ushtrisë se mendonte pasi u mposhten Ilirët një herë do të mposhteshin prapë, mblodhi një ushtri aq të madhe sa njerëzit iu duk se kish ngjallur mitin e Homerit(*iliada-ushtria e imagjinuar greke)…
Në anën tjetër Ilirët dëgjuan për mynxyrën dhe tragjedinë, kuptuan për ushtrinë maqedonase dhe për rrezikun, u dha kushtrimi që nga bregdeti e gjer ne bjeshkë të mblidheshin burrat për të ardhur pranë brigjeve të Ohrit, dhe erdhën shumë, mija nga Epiri e gjer në Dalmacia,....
Filipi ecte me hapat e tij triumfal, duke injoruar informatorët që tregonin për situatën, ai atë natë ishte afër Ohrit, vetëm një ditë marsh, vendosi kampin, rojet dhe rrethojën. Kampi ishte vendosur në një vend të vështir për tu mbrojtur, i rrethuar nga të 4 anët me male... ai doli jashtë, shikonte hënën e bukur dhe të plotë që shkëlqente përrallisht bukur në atë natë të bekuar, ishte një qetësi e plot, që Filipit si pëlqeu fare, gjethet e lisave të mëdhenj lëshonin një tingull trishtues, dëgjoheshin shpezë të ndryshëm, dhe e pa një gjarpër me sy dhe çuditërisht e tëra kjo e trembi mbretin, e frikoi dhe e futi në çadër...
Filipi u zgjua nga zhurma që ishte krijuar në kamp, doli jashtë, çdo kund binin Maqedonasit që sulmoheshin nga ilirët që ishin bukur të tërbuar,qëndronin Ilirët e Maqedonisë, Filipi në këtë situatë mori kalin e u arratis, ikte si qen i rrahur, pa kthyer kokën për këlyshët e tij...
Ilirët u kthyen me plaçkë në Ohër, e ndanë atë dhe u shpërndan nëpër shpi e fise si shqiponjat nëpër foletë e tyre...
***
Filipi i thyer e i dërrmuar, nuk mund ta besonte kur këtë mynxyrë që e gjeti kaq papritur mu në kohën kur mendonte se bota ishte e tij...u kthye në pallat kokulur, ku Aleksandri qëndronte me duar nën faqe, me syçka të skuqura shikonte diku por me mendime ishte larg, shumë larg, i dëgjoi hapat u kthye me nxitim dhe klithi: “babë”
e shtrëngoi fuqishëm, edhe e shikonte shumë çuditësh, sikur donte të thoshte:”a kështu duket fituesi”, dhe më në fund morri guximin dhe pyeti, “a Fituam??”.
Filipit i erdhën shumë rëndë këto fjalë, sa drodhi kokën lehtë në shenjë mohimi dhe shtoi:”Bir mos e mësyj më Ilirin, mos iu lakmo tokat e tyre, fushat, bjeshkët, ata janë të egër në luftë e burra të butë në paqe...e edhe ashtu vëllezër i kemi, të një gjaku jemi...”. Ra heshtja, se u dëgjua dikush duke ardhur, ishte gjenerali i Mbretit të Maqedonisë dhe tha: “Urdhri u krye...”
Filipi qeshi lehtë, e ajo qeshje shtrembëroj historinë, urdhri i tij e dhunoj të vërtetën, dhe atë përse ushtria e mbetur e Filipit vrau mira njerëz, dogji dhjetëra libra dhe vriteshin të gjithë ata që përmendnin humbjen e tij.. lufta e fituar me gjak u mposht me dinakëri, dhe Aleksandri sado që u bë i madh, kurrë nuk e mësyu Ilirin, e as që guxoi ta përmend humbjen e Filipit...
E Ilirët u kthyen nëpër shtëpi, pa ditur se kishin humbur Lavdin e fituar me gjak...

Fidan Ademi

Post.Jellda Jarolli:Dardanët, Damastoni

From : jellda jarolli
Sent : Sunday, July 30, 2006 10:15 AM
To : bruqi-flori@hotmail.com
Subject : Dardanët, Damastoni

Dardanët, Damastoni


Agimi si bekim prej qielli vinte me hapa të shpejt, rrezet hyjnore dukej se fitonin çdo betejë ndaj errësirës që mbizotëronte tani sa kohë, errësira që ishte në atë fushë tërë natën, në atë pjesë të botës, larg diellit , larg bekimit të rrezeve të tija,...
Sot ai i priste rrezet zgjuar, në të vërtet gjumi ishte diçka e huaj për të tani e disa ditë, porosia e kishte tmerruar, as gjumi se merrte as gjë nuk i hahej, ...e sot ishte dita, në kohën kur qytetet e tyre i goditën një varg, tragjedish. ...hë,... e shikoi nga larg atë bukuri, gruan e tij, e shikoi butësisht sikur do lëndohej edhe nga shikimi, “po për të ia vlen”, tha me gjysmë-zëri, ai stërnipi i Pellazgut e i biri i Ilirit,... e shikoi demi në sy, ai ishte miku i tij i vetëm që kishte pranë, ia lëmoi kokën, mbylli sytë, era e lehtë e godiste ngadalë, e ia përkujtoj qytetet e tyre që tashmë i kishte marr toka, i kishte fundosur ne gjinjtë e saj, si lëshonte nga frika se koha do i mposhte, por i ruante me fanatizëm si reliket më të shtrenjta, në formën e paformë të brendësisë...
Mori jataganin, mburojën, u afrua ngadalë pranë saj, që ishte e tëra për të, e puthi lehtë, por plot afsh,... frikësohej se mos e ngacmonte fëmijën e tij, që do lindte pas disa javësh, e lehtë në vesh i tha:”Nëse s’kthehem mbaje në mend se të dua... kur të vijnë pjesë i thuaj iu thua se...” i vinte shumë vështir të thoshte këto fjalë, por në fund si ndihmë nga Perëndia nga fundi i qenies së tij i nxori disa: “në luftë me barbarët, për nderë”... fjala e tij u ndërpre nga një gjëmë, në formë pasthirrme, që del vetvetiu kur tentojmë ta ndalojmë vajin, lotët... . ajo hapi gojën të thoshte diçka, gjersa lotët i rridhnin ndër faqe, e që ia shtonin bukurin, rrezet e këndshme të mëngjesit sikur merrnin shkëlqimin e vërtet në lotët e saj, ajo mezi shqiptoi fjalët, “mos...na lërë...” e filloi të qante me zë, për fëmijën që ishte ende i sigurt në barkun e për të shoqin që e donte më shumë se vetën, ...
Pasi Dardani humbi në rrugë e gjatë u dëgjua fjala e fundit e tij: “thuaju burrave, se do i ndalë aq sa mundem....
***
Si për inat një mjegull kishte zënë rrugën me dendësinë e vetë, qarqafi i saj ishte vetëm në një pjesë të vendit, sikur edhe zotit ti dhimbsej Dardani, e po provonte ta shpëtonte në këtë formë, por ai nuk u ngatërrua askund, mendja e tij dukej se vepronte në çdo kohë, në çdo mot,...më në fund u gjend maje asaj kodrine të vogël, poshtë saj kishte mira armiq, “do dështoj”, tha me vete e nuk tha zëshëm, frikësohej se i trembej Demi, që zëvendësonte atin(kalin e kalërimit), u ul në gjunjë, vetëm kokën ngriti nga qielli, plotë përulje dhe bindje filloi ti lutej Medaurit(zotit të luftës tek mitologjia ilire), “Zot, unë robi yt i përulur po kërkoj ndihmën tënde, mos më lërë të turpërohem, jo, dua të vdes por Jo të turpërohem...ndihëm o zotë...’menjëherë u ngrit, zemra e tij kishte plot besim, poshtë Barbarët po vendosnin radhët, jataganin ngriti lartë, shpirti i tij kishte plot shpresë, me fuqinë më të madhe ulëriti që i tmerroj armiqtë trimëria e tij, “Rroftë nderi, rroftë Medauri, rroftë kjo fushë e ky vend me bij të Ilirit...” me jatagan lartë un nis si rrufe, Demi i tij i fuqishëm qiste avull nga hundët, papritur qielli u errësua, të gjithë gurët filluan të lëviznin në vend, një vetëtimë e madhe shpërthejë nga mbretëria e thellë e qiellit, mu në kohën kur Demi i tij u ndesh me radhën e parë, që i theu menjëherë,... dhjetra kokë u hoqën nga jatagani i tij, më në fund ndihma nga perëndia erdhi, nga gurët e bekuar dolën dhjetra, qindra mija gjarprinjë, ndihmë nga Medauri...
***
Pluhuri që shkaktohej nga kalorësit dukej si stuhi që buronte nga thellësia e tokës, kuajt e uruar vraponin me plotë tërbim sikur bënin garë në mes vete ose i kuptonin brengosjen e pronarëve që gjendeshin mbi kurriz...
Vranësira kishte kaluar, e nga lartë si në një ditë vere dukej ajo kodrinë e vogël, në mes Dardani e Demi i tij, e ajo që i trembi të gjithë, e që i bëri kuajt të ndaleshin në vend, ishin qindra gjarprinjë, që kishin rrethuar kodrën në formë spiraleje, që posa dëgjuan hingëllimën e kuajve u larguan sikur ta dëgjonin ndonjë urdhër hyjnor që veshi njerëzor të mos e perceptonte, i tërë fisi me lot ndër sy u afrua,(kishte mbërritur këmbësoria e bashkë me ta edhe shumë gra.), e shoqja e tij dallohej, më e qetë, më e bukur, ajo qante me shpirt e me zemër por jo zëshëm që ta tmerronte të shoqin që e donte aq shumë... fusha poshtë kodrinës ishte s’kuqur nga gjaku, që disi e shenjtëronte vendin ku ndodhej Dardani dhe miku i tij, me trup vigani, e ai[Dardani] me një hijeshi që s’ka penë në botë që mund ta përshkruaj, e me mija e mija shtiza në gjoks që ngriheshin si lapidar drejt qiellit qëndronte i qetë...
Fisi i tyre bukur i madh në numër ndërtoi një qytet të madh e që e quajtën “Demastion”, që shtaza legjendare mos të harrohet kurrë, e në të sundonin e shoqja e pasardhësit e tyre..., ndërsa vetën me plotë mburrje e thërrisnin vëllezër të Dardanit, e pas një kohe, thjesht Dardanë, Stërnipa të Ilirit...

Fidan Ademi: Tragjedi e ditëve tona

Shkrimin per blogun tone tone na postoj nxensja e shkolles se mesme "Ali Sokoli"
nga Prishtin,z. Jellda Jarolli.
Falenderojme autorin e shkrimit z.Fidan Ademi si dhe z.Jellda Jarolli.

Moderatori:Flori Bruqi

---------------------------------------------


From : jellda jarolli
Sent : Sunday, July 30, 2006 10:08 AM
To : bruqi-flori@hotmail.com
Subject : Tragjedi e ditëve tona

…“Sa është ora...oh” u ngritë shpejtë nga shtrati, hyri në banjo për makijazh të lehtë, sepse bukuria ishte e tëra që kishte, e duhet ruajtur e “përpunuar”... ajo rregullohej, por për kë? Çdo ditë ishte e njëjta dilemë në kokën e saj të bukur, flokë-verdh e sy gjelbër, ah sa do të donte që kurrë më mos të shkonte në atë lokal të mallkuar, në atë ëmbëltore periferike, ku të gjithë klientët s’ishin asgjë tjetër përveç rrugaçëve, hajnave e shtazëve(me sjellje e veti), oh mbylli sytë, sikur ndjeu një lodhje dhe një nostalgji për kohen e”art” të saj, ardhja nga Evropa, “shkëlqimi”, shkolla...e tani, hë, menjëherë hapi sytë, shikoi sikur të dëshironte të kthehej në realitet, varfëria e kishte katandisur, e kishte detyruar të pranonte fyerje nga më të ndryshmet, shqisa e veshit të saj të njomë, të kapte fjalë aq të pista sa gjenden vetëm në filmat erotik...
Të gjitha këto bënin një rebelim në at shpirt që ende s’kishte arritur ti shijonte shtatëmbëdhjetë pranvera, zemra i vuante, e prapë duhej të vente në atë vend kundërmues, në ferrin e saj në tokë,... sa e sa herë e kishte lutur zotin që ai vend të shkatërrohej, të shpërbëhet në grimca më të imta bashkë me të gjithë brenda, por jo, menjëherë pendohej, se kot, vetëm duhej kërkuar punë në një vend tjetër.
U nis në rrugën e saj rutinëore, gjërat që i vinin në mendje e bënin që trupi i saj të ecte me një pasiguri, e sidomos se sot ishte në ndërrimin e natës, më pas ato komplimentet e atij pronarit të shëmtuar që sa vinin e shtoheshin,...as vetë se dinte se si erdhi aq shpejt te “skëterra”, (emër i ri ky i lokalit, në kokën e saj), me mbishkrimin e emrit në maicë edhe pse e urrente, trupin e saj e tregonte për mrekulli,.
Më në fund ishte gati të kalonte edhe kjo natë, orari i saj i punës pas 15 min përfundonte, bashkë me të edhe një odisad monotone plot fyerje e fjalë,(fjalë që pena si vendos dot në letër),... ora ishte afër mesnatës, këmbët mezi e mbanin, sot kishte pasur më shumë klient se zakonisht në lokal, që shumica e tyre vinin për sytë e saj të bukur që shkëlqenin me një pafajësi kaltërore,... edhe pse e kishte mendjen në një vend tjetër, atje ku kjo s’do të detyrohej të punonte për një “kafshatë” goje në këtë lokal të qelbur, si vetimëthi dëgjoi pronarin se si e liroj kolegen e saj, më herët, shumë më herët(që s’përputhej me karakterin koprrac të tij)... kjo e frikësoi, ky fakt fatal ia shteri fuqitë, zemra e saj rrihte me një ritëm të shfrenuar, e kulminacioni qe atëherë kur mbylli lokalin, (dhe përzuri dy tavolina me klient që u larguan pa zhurmë, pasi s’paguan asgjë), u kthye nga kjo me një buzëqeshje të sëmur, buzëqeshje që ngjante në maniakët e filmave Holivudian , kjo u tmerrua, bëri një përpjekje të mjerë që të bërtiste, por diçka e mallkuar ia kishte zënë fytin e se linte tinguj të qajnë(hapin) qetësin e natës,bërin një hap prapa, nga tmerri edhe këmbët iu shtanguan, pas disa sekondash pa vetën në dysheme, e gjuha e atij derri duke ia përshkruar trupin...
“e kreva, dilum jashtë”, tha ai qen i mallkuar, nën klithmat e saj, që do tronditnin, edhe shtazën më të egër, jo ende- tha ai papritur, me hapa të shpejt iu afrua e ngriti dorën e tij të madhe dhe goditi hynin e pafajësisë, kishte frik mos e kuptonte gruaja e tij...
Ky ishte fundi, qante e mjera me lot, ende mendja e saj nuk kishte mundur të besonte në atë tmerr, këmbët edhe pse pa pikë fuqie ecnin në atë rrugë të mallkuar, që dukej si për inat qielli i saj ishte mbushur me yje, e bënin me gisht drejtë saj, Engjëllit të pafajësisë, edhe zogjtë me cicërimat e tyre sikur tregonin këtë histori të tmerrshme, e lotët e saj vetëm shtoheshin nga turpi, hëna shkëlqente në atë botë errësire, edhe hënën urrente, nga sot kjo do të donte të ishte përherë në errësirë, në terr, era e lehtë që ia godiste lehtë fytyrën, apo ia lëmonte butë e ngadalë, ishte si ngushëllim i vetëm atë natë...
Më në fund erdhi në kasolle, në atë tempull të shpëtimit, e ajo kërkonte shpëtim pikërisht nga vetja e sajë, nga shpirti i saj që s’pajtohej me mynxyrën,që kërkonte shpagim, shpëtim, e të gjitha këto e bënin të dobët, të pafuqishme të vogël, në krahasim me shtëpitë gjigante të fqinjëve të saj, të shefit,...
Ishte dita ma e vështirë në jetën e saj, të nesërmen kur u nis drejt lokalit, e bëri këtë sepse i ati e pyeti për rrogë, se mielli iu kishte shuar, e fëmijët (siç tha ai), duan bukë...
Kjo ishte arsye e mallkuar pse u nis prapë në atë odisead, në atë rrugë të me gjemba për ta parë shefin e saj me kokë derri, klientët e ndyrë,... e i ati ndihej aq krenar për të bijën, se ajo e ndihmonte, ia siguronte mirëqenien me ato para loti,... ndërsa engjëlli i mirësisë vazhdonte në atë rrugë skëterre drejtë lokalit, në shpirt mbante një sekret, që s’ia besonte askujt, jo fqinjët kishin punë më të mençura, si p.sh bërja e parave, prindërit ta mundnin varfërinë, pushtetarët të na e sjellin PAMVARËSIN, gjygji.. . hë, ç’ironi,... ndërsa ecte e bëri një betim, që sikur të dhunohej prapë, ose veç me një gisht të prekej, do i jepte fund çdo gjëje..., e përsëriste vazhdimisht këtë betim...
Pas dy javësh në kronikën e zezë, vetëm një fjali: një punëtore e çmendur, plagos rëndë shefin e saj dhe e len duke e lënë përjetë të paralizuar, dhe vret vetën.


Fidan Ademi XI-1
(Fiadi)


p.s: ky tregim është i bazuar në ngjarje të vërtet...

Kosova për shpejt e Pettiferit

Prezantime

Kosova për shpejt e Pettiferit

James Pettifer, 'Ekspresi i Kosovës - udhëtim në kohë lufte', Liria, Prishtinë, 2004

Shkruan Shkëlzen Gashi

James Pettifer, shkrimtar, gazetar, publicist dhe analist nga Britania e Madhe, është autor i disa librave për Ballkanin: ''Labirinti turk'', ''Libri i kaltër për Bullgarinë'', ''Libri i kaltër për Shqipërinë dhe Kosovën'', ''Çështja maqedone'' dhe disa veprave tjera. Në librin 'Ekspresi i Kosovës - udhëtim në kohë lufte' Pettifer kryesisht merret me mbulimin e luftës në Kosovë nga mediat, kryesisht nga gazeta The Times, për të cilën gazetë Pettifer ka raportuar nga Ballkani (gazetaria në Ballkan është pafundësisht pjellore), e në veçanti nga Kosova. Është mirë të thuhet se këtë libër autori ja kushton Miranda Vikersit, e cila, sipas autorit, ka qenë shembull me punën e përkushtuar dhe të pakompromis si në luftërat
e hapura, edhe në ato të nëndheshme për demokracinë e lirinë në Shqipëri e në Kosovë.

Në këtë libër janë të përshkruara deri në detaje vendet që i ka vizituar autori i librit (për shembull, hotel Grandi në qendër të Prishtinës për Petiferin ka qenë qendër jo vetëm e kriminelëve si Arkani dhe disa oficerëve tjerë të APJ-së, por edhe qendër e prostitucionit dhe kontrabandës së drogës…). Po ashtu janë të përshkruar edhe njerëzit që ka takuar. Duhet thënë se Pettiferi është mik i shumë politikanëve kosovarë si Adem Demaçi, Veton Surroi, Fehmi Agani (i cili kishte vendosur lidhjet e veta me familjen e Adem Jasharit dhe militantët e Prekazit, gjë që ka qenë një nga faktorët kryesor që ka ndikuar në vrasjen e tij me të nisur fushata e bombardimeve të NATO-s)… Pettifer, si korrespodent i gazetës The Times gjatë luftës në Kosovë, ka qenë kundër bisedimeve që bënte bashkësia ndërkombëtare me Millosheviqin përderisa kishte mbi një vit që vazhdonin vrasjet, përdhunimet, zhdukjet e njerëzve, përgjithësisht spastrimi etnik (term ky që u shfaq më 1991, e që besohet se e kishte krijuar një vëzhgues ushtarak rus në Kroaci dhe për herë të parë është përdor në gazetën Times të Londrës, më 9 korrik të vitit 1991). Siç shpjegon Pettifer, Sllobodan Millosheviqi në Britani të Madhe quhej pasardhësi i Titos dhe partner i Britanisë së Madhe kundër ndikimit rus në Ballkan dhe ky parim kishte qenë baza e politikës së jashtme të Britanisë së Madhe ndaj Jugosllavisë gjatë shumë viteve, e në praktikë kjo do të thoshte se mbyllej njëri sy për pothuaj cilëndo shkallë të shkeljes së të drejtave të njeriut e të ligjshmërisë nga ana e Qeverisë së Beogradit (faqe 44).

Libri 'Ekspresi i Kosovës - udhëtim në kohë lufte' ka disa pjesë interesante me intervistat që autori ka bërë me dr. Rugovën gjatë viteve të 90-ta. Është shumë interesante se si ai e kritikon Rugovën (shpesh-herë edhe e fyen: Ibrahim Rugova nuk e flet frëngjishten aq mirë. Thaçi flet rrjedhshëm gjermanishtën dhe kishte shkuar për të studiuar histori në Universitetin e Zyrihut (faqe 36-37)) dhe, në anën tjetër, e lavdëron skajshmërisht Thaçin (Thaçi është një i ri shtatlartë, elegant me pamjen e hijshme të një ylli kinemaje, që më vonë do të mrekullonte Medlin Ollbrajtin e të tjerët në rrethin e Bill Klintonit (faqe 43)) dhe kjo e bën këtë libër të anshëm. Dhe, jo vetëm kjo: në këtë libër ka vetëm një fotografi dhe ajo fotografi është Hashim Thaçi me Adem Jasharin. Vështirë e besueshme se Rugova, siç thotë autori në këtë libër, ka pasur debate të rregullta me një të ri krejt të panjohur nga Drenica fshatare, nga një katund i humbur që quhej Brojë. Emri i djalit shtatlartë e hollak ishte Hashim Thaci, në atë kohë kryetar i Unionit të Studentëve të Universitetit të Prishtinës (Hashim Thaçi nuk ka qenë asnjëherë kryetar i Unionit të Pavarur të Studentëve të UP-së. Ai ka qenë vetëm prorektor student – vërejtja ime) dhe anëtar i organizatës së ndaluar Lëvizja Popullore e Kosovës. Paskëtaj, për fat të keq, autori nuk e thotë të vërtetën kur thotë se disa nga udhëheqësit themelorë të UÇK-së do të arrestoheshin në kohë të ndryshme nga Qeveria e Sali Berishës: Adem Jashari më 1993, Zahir Pajaziti më 1995, dhe Hashim Thaçi më 1996 (faqe 91), sepse Hashim Thaçi nuk është arestuar asnjëherë. Dhe këtë e thotë edhe këshilltari politik i Hashim Thaçit duke shtuar se Thaçi nuk është arrestuar asnjëherë, por se ka pasur një përpjekje për ta arrestuar në vitin 1993, mirëpo pa sukses. Mandej kur autori flet për kryengritjen më të rëndësishme të Drenicës në shekullin e njëzetë, jo që nuk e përmend Shaban Pollozhën fare, por thotë se gjyshi i Hashim Thaçit, Sinan Idriz Thaçi na paska qenë në qendër të kësaj lëvizjeje të rezistencës (faqe 207). Dhe kulminacioni arrihet kur autori thotë se morali në Kosovë u ngrit lart kur u mësua lajmi i papritur se Hashim Thaçi (udhëheqës ilegal legjendar) ishte ngritur në postin e zëdhënësit kryesor politik të palës shqiptare (faqe 210 dhe 351). Kjo nuk është aspak e vërtetë sepse kur është emëruar Thaçi shef i Drejtorisë Politike të UÇK-së (e jo siç thotë autori zëdhënës) pjesa dërrmuese e popullatës nuk e ka njohur fare Thaçin dhe, rrjedhimisht, nuk ka pasur se si të ngrihet morali, por, ç'është e vërteta, në vend të moralit është ngritur pyetja: kush është ky njeri tash?!

Sidoqoftë, pas vitit 1992, pra kur lufta në Bosnjë kishte arritur pikën kur varrezat e Sarajevës ishin mbushur plotë dhe po përdoreshin parqet publike si vende për të varrosur të vdekurit, në rast se nuk kishit një numër të vdekurish për të kumtuar, atëherë nuk kishit ngjarje për një shkrim. Dhe, Pettifer ka pasur shpesh herë vështirësi për botimin e shkrimeve të tij dhe ka pasur edhe raste kur janë botuar shkrime të tij të cenzuruara. Por, për fat të mirë, nuk është cenzuruar edhe shkrimi i datës 8 gusht 1998 botuar në The Times, me titullin 'Fushat vrastare të Kosovës' ku Pettifer kishte kërkuar intervenimin e NATO-s. Bile-bile, në një rast ai ka plotësisht të drejtë kur shkruan se ''Serbët vranë jo më pak se 44 pjesëtarë të familjes Berisha në Suharekë më 26 mars duke kryer një nga krimet më të rënda të gjithë luftës. Gjithë fisi u shfaros me gjakftohtësi, që nga Ismet Berisha dyvjeçar e deri te Sait Berisha 83 vjeç. Ata dhanë gjithçka për Kosovën dhe vdiqën me kokë lart në duart e barbarëve serbë. Ua bëj me dije këtë shembull atyre në Londër, Paris e Bruksel, që ende sot mëtojnë se ne, që dhamë lajme nga terreni në Kosovë, e paskemi ekzagjeruar egërsinë e veprimtarisë së serbëve'' (faqe 338)… Pettifer, thënë përgjithësisht, në këtë libër shpjegon ofanzivat serbe të nëntorit 1997; marsit 1998; korrikut 1998… pra, me pak fjalë, në këtë libër është e shpjeguar pothuajse çdo ngjarje e rëndësishme gjatë luftës së fundit në Kosovë. Madje e shpjeguar deri në detaje, të cilat ta krijojnë përshtypjen se gjithçka është përshkruar milimetrikisht saktë, por, sikur të mos ishin disa gabime në këto detaje (si për shembull: Mahmut Bakalli, i fundit kryetar shqiptar i Lidhjes së Komunistëve në Kosovë (faqe 70), [nuk ka qenë]; Kryeqyteti i Maqedonisë, njëqind e ca kilometra në jug të Prishtinës (faqe 106), [nuk është njëqind e ca kilometra në jug të Prishtinës]; Bajram Kosumi dhe Hydajet Hyseni me një burrë shteti (!) më të vjetër, si Rexhep Qosja, hodhën bazat për grevat e mëdha të vitit 1989 (faqe 183), [Bajram Kosumi e Hydajet Hyseni kanë qenë në burg kur është bërë greva, kurse Qosja nuk ka pasur kurrfarë lidhje me grevën]; Në kufirin e Bllacës midis Shqipërisë e Maqedonisë (faqe 262)), [Bllaca është midis Kosovës e Maqedonisë]...

Autori ka vizituar shumë nga vendet ku kanë stërvitur ushtarët e UÇK-së, ku është mbledhur armatim dhe është bërë përgatitja dhe organizimi i ushtarëve për të hyrë në Kosovë dhe ofron detaje interesante… Në këtë libër ai flet edhe për vrasje të rëndësishme që kishin ndodhur brenda rradhëve të UÇK-së, e posacërisht për vrasjen e Ilir Konushevcit, në të cilën vrasje, sipas autorit, kanë qenë të ndërlikuar elementë të policisë
të paguar nga elementë të jashtëm…dhe krejt këtë e shpjegon përmes një dogme klasike të teorisë kundër kryengritjeve, e përpunuar sidomos në Britani nga yjet ushtarake, si gjenerali Frank Kitson, sipas së cilës për ta shkatërruar një lëvizje revolucionare, duhet ndërsyer udhëheqësit njërin kundër tjetrit duke vrarë figurat e shquara.

Krejt në fund duhet thënë se Pettifer ka shumë të drejtë kur vë në pah të metat e lëvizjes pacifiste të drejtuar nga dr. Ibrahim Rugova (i cili sipas autorit ishte i rrethuar nga një grup rojash besnik të cilët në të shumtën e herave arrinin ta pengonin me sukses takimin me të dhe shumë prej njerëzve nga kabineti i Rugovës që ishin intelektualë të mirfilltë ia kishin frikën këtyre rojave (ta zëmë Adnan Merovcit), si, për shembull, mungesën e plotë e mosbindjen civile, grevat ose format joushtarake të luftës, që mund ta kishin mobilizuar popullsinë kundër rregjimit serb, e gjithashtu do ta kishin detyruar bashkësinë ndërkombëtare të hiqte dorë nga roli i sodistëve pasivë.

Flori Bruqi:Psikologji erotike

Dyshimet e mëdha për puthjet dhe parapërgatitjet e aktit seksual. Këshillat për "orgazmen e duhur" dhe rregullat për seksin e sigurt. Por edhe historia dhe anatomia që nuk mësohen në shkollë. Përgjigjet për të gjitha pyetjet dhe pasiguritë e adoleshentëve. Dhe të atyre [shumë ndoshta] të prinderve të tyre.

Nje kuriozitet: fjale kondom rrjedh prej njefare doktor Condomi, qe me kerkesen e Mbretit Carls II i Anglise, fabrikoi nje prezervativ te prodhuar prej zorerve te kafsheve, vecanerisht teper efikas kunder shtatezanive. Idene e kishte marre nga prezervativet qe shekuj me pare perdoreshin nga romaket.

Nje pergjigje per dyshimin e perhershem: nuk ekziston nje mase standarte e penisit, por eshte e vertete qe popujt e races afrikane kane nje madhesi mesatare pothuajse dy centimetra me te madhe se ajo e te bardheve.

Nje keshille erotike: gjate nje raporti seksual, eshte mjaft e mundshme qe ta rrisesh ndjeshmerine duke stimuluar njekohesisht edhe klitorin...

Tek libri "Loveline" seksit i jepen shume pergjigje, pa asnje lloj kufiri dhe asnje lloj turpi, censure apo autocensure. Ne treqind faqet e librit, qe pritet te dale se shpejti ne Itali, jane rrefyer pyetjet me te jashtezakonshme, ato me te ankthshmet, qe shpeshhere duken si qesharake. Dyshimet e adoleshenteve jane te ndara sipas argumenteve. Te gjithave u jane dhene pergjigje nga seksologet. Dhe qe mund te permblidhen ne disa me kryesoret, te cilat marrin me poshte pergjigje.



Biseksualiteti

Ka ca momente ne jete ku duket mjaft e veshtire te zgjedhesh ne mengjes nje bluze per te veshur. Keshtu eshte mese e kuptueshme te kesh raste kur nuk eshte e lehte te kesh ide te qarta edhe ne jeten sentimentale - erotike. Nje njeri biseksual nuk duhet te jete detyrimisht i perfshire ne nje maredhenie te dyfishte: edhe me nje burre edhe me nje grua ne te njejten kohe. Ne kete kuptim, biseksual mund te jete nje njeri qe percaktohet si person qe zgjedh njerezit, dhe jo seksin e partnerit.

Jam nje vajze e fejuar dhe seksualisht e kenaqur. Nje mike e perbashket e imja dhe e te fejuarit tim, "me vjen rrotull" dhe ai duket mjaft i eksituar nga ideja qe une te kem nje histori me nje grua. Do te doja te beja dashuri me te ne sy te te dashurit tim. Ju c'me keshilloni?

Kjo do te ishte nje sjellje e rrezikshme per ty dhe per lidhjen tende per aq kohe sa duket se nuk ke tendenca biseksuale. Ky takim per te cilin flet, me teper sesa deshire duket si nje sfide qe ti kerkon t'i besh te dashurit.



Cybersex

Anketat kane treguar se nente per qind e lundruesve neper internet e perdorin kete mjet per motive seksuale dhe 32 per qind e perdorin per komunikime seksuale. "Chat"-et erotike apo takimet nepermjet internetit kapin nje numer te madh perdoruesish dhe 77 per qind e ketyre perdoruesve e kane provuar se paku nje here se c'eshte seksi online. Ka njerez qe e perdorin kete maredhenie seksuale ne internet [cubersex] si nje zevendesues te lidhjeve ne jeten reale, por shumica e frekuetuesve te "chat"-it e ben per t'i dhene me teper kuptim "jetes rale".

A eshte "cybersex"-i tradhti?

Nese quhet tradhti edhe ajo qe behet me ane te mendimit, atehere edhe seksi virtual duhet te konsiderohet si i tille. Sondazhet kane treguar se rreth 57 per qind e njerezve i konsiderojne praktikat e seksit virtual si nje tradhti e mirefillte, ndersa nje 30 perqindesh mbeshtet idene se pjesemarrja ne te tilla praktika eshte nje alternative qe e ben me te kenaqshme jeten e perditshme seksuale.



Antifekondimi

Kjo ben bashke te gjitha metodat dhe sjelljet qe lejojne te kryesh raporte seksuale pa rrezikuar shtatezani te padeshiruara. Spermicidi i pare i historise eshte pershkruar ne nje papirus: nje tampon i leshte i lagur me mjalte dhe me leng akacieje. Greket dhe romaket e lashte perdorinin fshikezat dhe zorret e holla te kafsheve si pengese per fekondimin. Ne vitin 1960, doktor Pincus shpiku te paren pilule kontraceptive.

Kam nevoje urgjente per nje pergjigje: nese me partnerin jemi ferkuar ne zonat gjenitale, une kam qene e veshur me mbathje dhe ai ka pasur nje ejakulacion, a rrezikoj te mbetem shtatzene?

Perjashtohet cdo lloj rreziku per te mbetur shtatezene nese nuk verifikohet se sperma ka hyre ne vagine, keshtu qe ferkimet, me apo te mbathura, nuk sjellin asnje rrezik per shtatezani.



Permasat e penisit

Ne te gjitha kohet permasat e penisit jane lidhur me pjellshmerine, me pushtetin dhe mbizoterimin. Nuk ekziton ndonje permase minimale apo normale, perderisa vagina eshte nje organ elastik, i afte per t'iu pershtatur cdo permase te penisit. Shpesh, nje penis i vogel ndikon ne menyre negative ne anen emocionale, duke krijuar jo vetem probleme ne cift por edhe ne raportet sociale dhe ato te punes.

Kam degjuar se njerezit me ngjyre e kane organin gjenital me te madh se te bardhet. Eshte e vertete apo eshte nje legjende?

Eshte e vertete se popullata mashkullore e races afrikane nuk e ka lidhjen mbeshtetese te penisit, prandaj organi nderet ne krahasim me planin adominal rreth dy centimetra me teper sesa organi i meshkujve te races se bardhe.



Ejakulacioni i parakohshem

Eshte ajo gjendje ne te cilen mashkulli nuk arrin te vendose kontrollin mbi ejakulacionin. Sipas nje emertimi klasik, nje ejakulacion i parakohshem mund te quhet i rende nese ndodh perpara penetrimit, apo edhe brenda 15 sekondash apo disa shtytjesh te shpejta. Ka dy lloje kategorish ne ejakulacioneve te parakohshme: ato absolute qe ndodhin me te gjitha partneret dhe format qe shfaqen vetem me nje partnere te rastesishme.

A eshte e vertete qe duke ndaluar ne menyre te pjeshme fluksin e gjakut ne tru, duke ushtruar nje presion pershembull ne fund te grykes, mund te vonohet orgazma?

Nuk eshte e vertete. Ajo qe perftohet me nje ndalim te pjeshem te oksigjenit, arrihet madje te shtohet kenaqesia e orgazmes. Kujdes: Zakonet e "mbytjes" mund te jene te rrezikshme, madje edhe vdekjeprurese.



Masturbimi

Vjen nga latinishtja "manu stuprare" qe do te thote "te dhunosh me duar" dhe tregon stimulimin me dore te organeve gjenitale per te arritur ne vetekenaqesi. Nuk provokon asnje rrjedhoje negative per ata qe e praktikojne, por kontribuon ne pasurimin e jetes erotike. Autoerotizmi nuk konsiderohet si nje kenaqesi seksuale ne nje moment te terheqjes se trishtuar nga bota, por si nje pervoje drejt seksualitetit te mire. Teper e rrezikshme per femrat te fusin ne organet gjenitatale objekte te huaja, si lapsat apo furcat.

A eshte e vertete qe nese sportistet masturbojne perpara nje ndeshjeje mund te kene rezultate negative?

Jo, madje ne kete rast, masturbimi duke qene nje menyre e shendetshme e zbrazjes se tensionit seksual mund te kete nje funksion qetesues dhe te mbushjes me energji... Gjithmone nese perpara nje gare apo nje ndeshjeje nuk e ekzagjeron.

A eshte e vertete qe masturbimi rrit permasat e penisit?

Jo, praktikat e masturbimit nuk sjellin asnje modifikim ne organet gjenitale.



Petting

Termi rrjedh nga anglishtja "to pet" [te perkedhelesh, te ledhatosh]. Praktikohet pergjithesisht nga adoleshentet te cilet nuk jane ende te gatshem per nje raport te plote seksual. Por me termin petting, nenkuptohen edhe te gjitha veprimet parapergatitore qe behen perpara nje akti te mirefillte seksual. Seksologet kane krijuar nje liste te praktikave te petting-ut: puthja me gjuhe, perkedhelite nga mesi e poshte, nen rroba, perkedhelite ne gjoks, prekja e organeve gjenitale...

E kam gjuhen shume te shkurter dhe kjo me krijon probleme gjate petting-ut. Arrij te puthem, por nese e nxjerr shume jashte gjuhen, me dhemb pjesa e bajameve. A duhet te operohem?

Gjate nje puthjeje nuk eshte dhe aq e nevojshme qe te shfrytezohet gjuha ne gjithe maksimunin e gjatesise se saj, madje nje prekje e lehte me gjuhe mund te dhuroje puthje me te embla. Duhet te evitoni cdo lloj nderhyrjeje kirurgjikale.



Seksi oral

Meshkujt dashurojne imazhin e nje gruaje te gatshme vetem per kenaqesite e tyre, femrat ose e pelqejne qe ne kontaktet e para ose me pas i druhen per ta praktikuar me pas me kalimin e kohes ne fazen e petting-ut. Nuk ka teknika te vecanta, kjo varet mbi te gjitha nga fantazia. Nje problem mjaft i perhapur eshte se shume meshkuj nuk dine se si duhet ta bejne edhe ata seksin oral. Frika kryesore qendron ne faktin se lengjet vaginale jane te pakenaqshme ne shije apo ne nuhatje.

Per te bere seks oral me nje vajze, a eshte e nevojshme qe ajo te shtrihet per te ndjere me teper kenaqesi apo mund te qendroje edhe ne kembe?

Eshte e mundshme te behet edhe duke qendruar ne kembe, por persa i takon intensitetit te kenaqesise, ky eshte nje faktor personal.



Zonat erogjene

Jane ato pjese te trupit te cilat jane vecanerisht te ndjeshme ndaj stimulimeve seksuale. Per meshkujt: zona erogjene kryesore eshte penisi, por teper erogjene eshte edhe goja, gjuha dhe gishtat e kembeve. Per femrat: kembet, te prapmet, sqetullat, qafa, buzet, zona e vesheve, thithkat dhe pika G.

E dashura ime me ledhaton thithkat dhe une ndiej nje eksitim te madh, por a nuk eshte kjo nje zone erogjene femerore?

Thithkat kane nje rendesi te vecante ne fazen pergatitore te aktivitetit mashkullor dhe nuk ka asgje femerore ne kete ndjeshmeri te vecante.

“Shqipërinë e bëmë po ku ti gjejm shqiptarët”(Konica)

Letër partive politike në Shqipëri

Shote Galica-Jozefina Topalli



Kosovaret që po rriten me dashuri për atdheun etnik nuk do të lejojë realizimin e ëndrres serbo-greke për lënien e Shqipërisë nën perandorinë e terrorizmit të ca banditëve (deputetë)dhe për mos krijimin e Shqipërise etnike .

Ju nuk na lejoni të shohim me sy hapur se a kishte një TRIESTE 1992 , ju nuk na lejoni të shohim me sy hapur se kush e ka thyer embargon e SHBA-së kundër YU-së , ju nuk na lejoni të tregojmë se kush ishin njerëzit që ngritën piramidat dhe dogjen Shqipërine me 1997 -ën , ju nuk na lejoni te flasim per Azem Hajdarin dhe vrasjen e tij dhe se si ai foli me 30. 11 .1997 mes bashkombesve te tij ne SHBA , ju nuk na lejoni të flasim për Fatos Nanon ,Edi Ramën,Ilir Metën as për lidhjet e politikanve shqiptarë me klanet e zeza të ZEMUNIT dhe mafias në Ballkan , ju nuk na lejoni të flasim për Shqipërine nën tutelen e plote serbo-greke , sepse të gjithë keto gjëra ju mbajnë në pushtet , ju sigurojnë të ardhmën e qetë .


Ne brezi i ri i kosovarëve ndonese jemi të lidhur me mijra fije me probleme të memedheut por e kemi të veshtirë të mbyllim gojën para disa gjërave që nesër ose pasnesër do të na bien si shi i rrëmbyer mbi kokë dhe do të na kujtojë fjalën e urtë popullore KOKA BENE , POR EDHE KOKA PESON.

Luftën shqiptarët e bënë më Serbosllavinë ,mos tash duhet bërë luftë më PS të Fatos Nanosit me suiten e tij fashiste greko-serbe?!...

Shqiptarët e çliruan Kosovën,Shqiptarët do ta çlirojnë edhe Shqipërinë nga kjo bandë hajdutësh sllavo-greko komunistë!

Rrofsh o zonja Topalli,Shota e Shqiptarisë!




Flori Bruqi
Prishtinë-Kosovë

Shqiptaret dhe Parlamenti i "demokratizuar"asgjekundi(?!)...

Presidenti i Kosovës,prof.dr. Fatmir Sejdiu: Pavarësia është e panegociueshme

Fatmir Sejdiu ka njoftuar deputetët për takimet që ka pasur me sekretaren amerikane të shtetit Kondoliza Rajs dhe ambasadorët e Këshillit të Sigurimit të e OKB-së.
Sejdiu tha se në të gjitha këto takime ka shprehur qëndrimi e palëkundur se pavarësia e Kosovës është pa alternativë dhe se ajo është e panegociueshme.

Të njëjtin qëndrim Sejdiu tha se delegacioni i Kosovës e ka shprehë edhe në takimin e të hënës në Vjenë ku kanë kundërshtuar me argumente qasjen e Serbisë për autonomi.

Deputetët e PDK-së dhe Ora-s, në momentin e raportimit të kryetarit Sejdiu para Kuvendit, lëshuan sallën me arsyetimin se Kuvendi nuk lejoi që të hapet debat për fjalimin e Sejdiut.

Në konferenca të veçanta per media, ata u fokusuan në temën e ndarjes së përgjegjësive por dhe meritave, në kuadër të mandatit të përgjithshëm të Ekipit Negociator. Raporti i Fatmir Sejdiu nuk ka ka kaluar ndonjë procedurë të miratimit nga Grupi Negociator i Kosovës.

-------------------------

Partia Radikale e Vojisllav Sseshelit kërcënon se "do të luftojë për Kosovën"

Partia Radikale e Serbisë-parti kjo e kriminelit çetnik Vojsillav Sheshelit, kërcënon edhe kësaj radhe se "do të luftojë për Kosovën", nëse ajo e fiton pavarësinë.

Lideri çetnik i kësaj partie, Tomislav Nikoliq, ka thënë se në Serbi nuk ka udhëheqës që do ta pranonte pavarësinë e Kosovës.

"E gjithë bota duhet ta dijë se Serbia do të luftojë për Kosovën", ka thënë çetniku Tomisllav Nikoliq.

Partia Radikale e Serbisë drejtohet nga Tribunali i Hagës nga sociologu prof.dr.Vojisllav Sheshel i cili po gjykohet në Hagë për krime lufte.
--------------
Banditët sulmuan JozefinaTopallin

Deputetët e opozitës –ish banditët që e kallën Shqipërinë në vitin 1997, sulmuan kryetaren e Kuvendit popullor , Jozefina Topallin pas diskutimit të tensionuar për zgjedhjen e një anëtari të KQZ-së.

Opozita si të ishte në “delirium tremens”pretendon se ky anëtar i takon asaj dhe i quajti të padrejtë paraqitjet e një kandidature nga forcat e djathta.

Kryetarja e Kuvendit ndërpreu punimet dhe u mbrojt nga Garda e Republikës, për të mos pësuar nga sulmi në rritje, i deputetëve opozitar që kërkonin gjak në parlamentin shqiptarë.

Më të zëshmit ishin kush tjetër përpos Ilir Meta,Edi Rama edhe disa banditë tjerë që e kallën 10 vjetë më parë Shqipërinë dhe tash i thonë vedit shqiptarë.

Flori Bruqi
---------------------------------


Votohet pas mesnatës me 77 deputetë të pranishëm kandidati i PD për KQZ

Arben Ristani është zgjedhur me 73 vota anëtari më i ri i KQZ-së, ndërsa kandidati i LSI-së, Genti Shala ka arritur të marrë vetëm 4 vota nga deputetët e djathtë.

Në mesnatë ka ndodhur një ngjarje e paprecedentë në historinë e parlamentarizmit shqiptar. Për herë të parë parlamenti është zhvendosur nga selia e tij. Maxhoranca ka vendosur që séanca parlamentare të mbahet në zyrat e Kryesisë së Kuvendit pa praninë e opozitës.

Ndërkohë që opozita vazhdonte protestën e saj në sallën e parlamentit, kundërveprimi i pozitës ka qenë krejt i paparashikueshëm. Rreth orës 12 pa një çerek në mesnatë, deputetët e maxhorancës dhe kryeministri Berisha janë futur në zyrat e Kryesisë së Kuvendit në zonën e Bllokut, dhe Topalli ka hapur “seancën” me deklarimin: “Në ora 11 e 15 u mblodh byroja parlamentare.

Deputetët e opozitës nuk morën pjesë, por ishte kuorumi i mjaftueshëm që të merrnim vendimin për të mbledhur këtë seancë”.

Më pas kryetarja e parlamentit ka shpallte një tender të menjëhershëm për riparimin e sallës së Kuvendit. Ajo ka lexuar më pas emrat e deputetëve të pranishëm në sallë. Pas këtij apeli u pa se në sallë ishin të pranishëm 77 deputetë, të cilët kanë nisur rreth orës 12 e 05 të natës votimin e dy kandidaturave për KQZ-në, Genti Shala që duhej të votohej sipas marrëveshjes dhe Arben Ristani, i futur “pykë” në orët e fundit nga Partia Demokratike në thyerje të plotë të marrëveshjes që kandidati propozohej nga partitë e vogla të opozitës.

Zgjedhja e Ristanit në këtë mënyrë, pritet të shkaktojë sot një tjetër ditë të nxehtë politike, pas asaj të djeshmes. Krerët e LSI kanë mohuar zërat e përhapur pas mesnatës se ishin future në një grevë urie.

Zvillimet e mbrëmjes

Lufta e nervave dhe tensioni ka vazhduar për orë të gjata deri në mesnatë dje në parlament, e për pasojë seanca parlamentare e planifikuar të fillonte në orën 18:00 të mbrëmjes nuk ka filluar.

Deputetët e opozitës kanë vazhduar të qëndrojnë pa ndërprerje në sallën plenare, duke mos lejuar as punëtorët e teknikës të riparonin foninë e zërit të prishur, apo edhe pastrueset që sistemonin rrëmujën e shkaktuar që në seancën e paradites.

Ndërkaq, as Konferenca e Kryetarëve e mbledhur rreth orës 22:00 nuk ka arritur të dalë me një zgjidhje të pranueshme nga palët. Kryetarja e Kuvendit dhe përfaqësuesit e tjerë të maxhorancës kanë propozuar që seanca të filloj me shqyrtimin nen për nen të buxhetit suplementar.

Por propozimi i tyre është kundërshtuar nga opozita, përfaqësuesit e së cilës kanë kërkuar që të vijojnë debatet për çështjen e ditës. Pas debateve të shumta që kanë përfshirë mbledhjen, opozita ka braktisur punimet e Konferencës së Kryetarëve, ndërsa kryetarja Topalli ka vijuar vetëm me përfaqësuesit e maxhorancës.

Majko tha se në konferencë nuk ishte arritur asgjë. Gjithsesi, edhe pas kësaj nuk është arritur të dilet nga kriza e thellë që ka përfshirë Kuvendin në këtë legjislaturë. Ndërkohë, një pjesë e deputetëve të opozitës , përfshirë dhe kreun e LSI-së, Ilir Meta, gjatë kohës që qëndronin në sallë, kanë zënë vendet e ministrave si dhe kanë vendosur disa karrige para vendqëndrimit të kryetares Jozefina Topalli, duke u ulur aty.

Ndërsa në tavolinën e Topallit kanë qëndruar deputetët e PS-së, Arta Dade, Namik Dokle dhe Ndriçim Hysa. PO kështu në vendet e tyre të zakonshme kanë qëndruar edhe deputetët e maxhorancës, që kanë ruajtur qetësinë si pasojë dhe e porosisë që ishte marrë paraprakisht në mbledhjen e grupeve parlamentare të shumicës.

Deputetë të opozitës kanë pohuar se në sallën e parlamentit, kishte një numër të konsiderueshëm gardistësh, gati 100. Por pala tjetër e ka kundërshtuar një gjë të tillë.

Përfaqësuesit e medies nuk kanë mundur të hyjnë në llozhën ku qëndrojnë zakonisht, duke qëndruar në pritje të fillimit të punimeve. Duhet thënë se për gati një orë gazetarët dhe operatorët e televizioneve, kanë qëndruar jashtë kangjellave, pasi oficerët e gardës nuk kanë lejuar hyrjen e tyre si zakonisht as në oborrin e Kuvendit.

Përfaqësuesit e partive të majta, kanë marrë ushqime dhe ujë, duke konsumuar drekën në sallën e Kuvendit

Anila Rama
----------------------
Opozita 13 orë ngujim: Nuk futemi në zgjedhje


TIRANË- Edhe pse seanca nuk rifilloi pas ndërprerjes, që erdhi si pasojë e precipitimit të situatës dhe tensionit të krijuar, të gjithë deputetët e opozitës kanë qëndruar pa lëvizur në mjediset e sallës së seancave plenare. Ndërsa rreth orës 12.00, është njoftuar nga Zyra e Shtypit të Kuvendit, se seanca do të rifillonte në orën 18.00 të pasdites, deputetët opozitarë kanë qëndruar në sallë dhe ambientet e tjera të saj, duke deklaruar edhe në komunikimet telefonike, se edhe nëse nuk do të lejonte Topalli rifillimin e seancës, ata do ta drejtonin vetë atë. Ndërkaq, gjatë orëve të pasdites, kur deputetët e majtë kanë qëndruar të ngujuar në Parlament, asnjë nga gazetarët nuk është lejuar të futet brenda. Kjo, edhe si pasojë e rregullit, se në mjediset e seancave plenare deputetët, gazetarët, por edhe zyrtarë të tjetë lejohen të hyjnë, vetëm kur janë duke u zhvilluar seanca parlamentare. Por, nuk ka qenë shumë i lehtë dhe i përballueshëm qëndrimi i deputetëve të opozitës në sallën plenare, ku pas orës 13.00, aty është ndërprerë edhe energjia elektrike. Pavarësisht nga kjo, e në kushtet e mungesës së një mjedisi të përshtatshëm e me ajër të kondicionuar, për të përballuar vapën e madhe që mbizotëronte jashtë, parlamentarët opozitarë nuk janë tërhequr nga vendimi tyre, për të pritur fillimin e seancës brenda në sallë. Disa prej deputetëve të PS-së kanë dalë dhe janë furnizuar me ujë e ushqime në lokalet që ndodhen pranë Kuvendit, për të përballuar edhe një tjetër element që ishte i pashmangshëm në këtë situatë, konsumimin e vaktit të drekës. Por, më pas asnjë nga deputetët nuk ka dalë, pasi siç është mësuar prej tyre, oficerët e gardës nuk do t’i lejonin të hynin sërish.
Anila Rama

TRAUMAT PSIKOLOGJIKE PAS LUFTES NE KOSOVE

Kur kane kaluar 7 vjet nga perfundimi i luftes ne Kosove, nje numer gjithnje e me i madh njerezish vuajne nga probleme emotive te lidhura me konfliktin.
Pas me teper se tre vjetesh nga lirimi i tij nga nje burg ne Serbi, A. U. e ka ende te veshtire te ndeze driten ne dhomen e gjumit pasi zgjodhet.
"Kur ndizej drita ne burg, gjithsecili duhet te zgjohej me shpejtesi dhe duhej te kthehej me fytyre nga muri me duar prapa dhe te ulej ne gjunje - ata te cilet nuk ishin shume te shpejte u nenshtroheshin torturave dhe rradhjeve," kujton ai.
Kujtimet dhe frika e e tij eshte vetem nje prej disa mijera kujtimesh te tilla te cilat vazhdojne te shqetesojne te mbijetuarit nga konflikti i vitit 1999 ne Kosove gjate te cilit me teper se 10,000 vete kane humbur jeten dhe mbi 800.000 njerez jane debuar me dhune nga shtepite e tyre, perpara se nderhyrja ushtarake e NATO-s te detyronte terheqjen e forcave te armatosura Serbe.
7 vjet pas perfundimit te luftes, korridoret e Spitalit te Neuro Psikiatrise ne Prishtine jane plot me njerez te cilet presin te vizitohen dhe te kurohen per shqetesime te shkaktuara nga ajo qe mjeket e quajne shqetesim dhe stres post traumatik. Ne te vertete, per ta mund te behet shume pak: Ne Kosove ka vetem rreth dyzete psikiater dhe psikologe dhe qeveria nuk ka ndonje program per te ndihmuar ne trajtimin e traumave te tilla.
Pavaresisht kalimit te kohes, problemi eshte gjithnje ne rritje, dhe nje studim ka treguar se numri i rasteve te njoftuara mund te dyfishohet ndermjet viteve 2006 dhe 2007.
A.U ka udhetuar per ne Qendren per Rehabilitimin e Viktimave te Tortures te Kosoves nga Podujeva, rreth 40 km ne veri te Prishtines. Dhembet qe i mungojne jane nje kujtese per torturat qe ka kaluar gjate burgimit te tij prej dhjete muajsh ne burgun e Leskovac ne Serbi, me akuza se kishte rrembyer nje Serb etnik.
Ai thote se vuan nga dhimbje stomaku dhe nje depression i thelle, te cilat shoqerohen nga nje etje e perhereshme dhe gjume i shqetesuar.
Ai kujton ne nje interviste se si rojet e burgut i kane detyruar te gjithe te burgosurit Shqiptare te hynin ne uje te ftohte duke hequr rrobat dhe me pas jane detyruar te ecin neper bore.
Duke mbajtur me veshtiresi lotet, ai gjithashtu thote se ai eshte abuzuar seksualisht ne burg. "Kisha ndjenjen se do te cmendesha atje - dhe kohe pas kohe vazhdoj te kem shqetesime," thote ai. Numri i pacienteve te trajtuar per shqetesime psikiatrike eshte rritur nga 1,187 ne ne 2,812 …
Nuk eshte per tu habitur qe gjithnje e me teper njerez po diagnostikohen me shqetesime te tilla… Menjehere pas perfundimit te luftes, njerezit duhet te mendonin per problemet me imediate te tyre si bashkimi i familjeve te tyre, rindertimi i shtepive te shkaterruara, dhe perballja me realitetin e ri, por tani qe keto ceshtje mund te jene zgjidhur pjeserisht, njerezit po fillojne te vuajne me teper shimbjen shpirterore…
Ne Shtator te vitit 1999, Qendra Amerikane per Kontrollin e Semundjeve, CDC, ka arritur ne perfundimin pas nje studimi te kryer mbi 1,358 njerez se 18.7 % e atyre te cilet jane pyetur tregojne shenja shqetesimesh. Nje studim i ngjashem(viti 2000) ka treguar se rreth 25 % e njerezve kane shqetesime te tilla.
Femijet jane ate te cilet jane me te prekeshem nga kjo gjendje, se bashku me grate e perdhunuara dhe ato te cilat kane humbur anetare te familjes si edhe ata te cilet jane arrestuar dhe torturuar ne burgjet Serbe.
Studimet e CDC kane treguar se 67 % e Shqiptareve te Kosoves po vuajne nga shqetesime psikologjike. Disa kane kujtime te keqia te shoqeruara nga emocione te forta, frika, ankthi dhe reagime te pakontrolluara.
Shumica e Kosovareve perpiqen te mbajne brenda ate qe ndjejne dhe te mos kerkojne ndihmen e mjekeve deri sa simtomat behen vertete te renda. Kjo eshte edhe aresyeja qe ekspertet mendojne se numri i vertete i njerezve te cilet vuajne nga depresioni i thelle eshte shume me i madh se sa tregojne studimet.
Psikologet fajesojne problemet e shendetit mendor per shkallen e larte te krimeve, vetevrasjeve, dhunes ne familje dhe divorceve gjate vitit 1999-2006.
Por problemi me i madh eshte se Kosova nuk e ka ekspertizen mjeksore dhe stafin mjeksor per te trajtuar pacientet me probleme te tilla emocionale. Ne te gjithe Kosoven ka 40 neuro psikiater, psikologe klinik , psikiater per femijet. Si rezultat, shume pak paciente marrin kujdesin e nevojeshem ne Kosove.
Veshtiresite sociale, politike dhe ekonomike me te cilat perballet tani Kosova po sjellin nje shtim te rasteve te shqetesimit emocional.
Sipas raportit vjetor te ministrise se punes dhe ceshtjeve sociale, 57.1 % e popullsise se afte per pune jane te papune, gjysma e popullsise jeton nen nivelin e varferise dhe 12 % nuk kane as kushtet minimale te jeteses(2002).
Ministria e shendetesise (Msh)nuk ka ndonje program te vecante ose financim per njerezit te cilet vuajne nga shqetesimet e streseve post traumatike.
Projekte te tilla nuk jane parashikuar sepse shendeti mendor konsiderohet si nje specialitet teper kompleks dhe ne nuk kemi pasur ndonje propozim nga specialiste kompetente ne kete fushe te cilet do te ishin ne gjendje te zbatonin projekte te tilla per njerezit te cilet vuajne nga keto trauma,thone ne Msh.

Flori Bruqi

Një letër e pnajohur e Mr.Ukshin Hotit nga burgu

Në vend të përkujtimit:

Një letër e pnajohur e Mr.Ukshin Hotit nga burgu

Publicisti dhe shkrimtari gjakovarë Mr.sci.Kadrush radogoshi ruan me dashuri të madhe një letër të politologut tone të ndjerë Mr.sci. Ukshin Hotit,të shkruar në Burgun e Qarkut në Prizren,më 7 gusht 1994,qelia numër 20(vetmi).
Letra është shkruar në faqën e fundit të zbrazët,të romanit “Jeta artistike e Ilir Shkretës” të Magjistrit tone të mirënjohur Kadrush Radogoshi.Letra i dërgohet një të burgosuri politik,i cili i kishte dërguar romanin për ta lexuar.Ky i burgosur ishte Deli Haxhosaj nga Gjakova(Kosovë),i cili pas daljes nga burgu,e kryen porosinë e Mr.sci.Ukshin Hotit duke ia dhënë letrën shkrimtarit dhe publicistit të romanit Mr.sci.Kadrush Radogoshi.
Teksti i letrës së panjohur për lexuesin është ky:
“Deli,
Më pare nuk e njihja këtë shkrimtar.Ky libër i tij-më bëri përshtypje për pjekurinë me të cilën e ka kuptuar thelbin e një procesi.
Do të dalësh më herët se unë nga burgu.Do të kesh mundësi ta takosh shkrimtarin.Të lutëm,përcjellja përgëzimet e mia dhe lutjet që t’i thellojë edhe më tutje shkrimet e veta rreth procesit në fjalë.Përdorimi i figures së Laokontit është madhëshjtore,por nuk duhet të mbetët më aq.Le të vazhdojë.Besoj se do të behët shkrimtar i madh, po qe se do të dijë t’i shmangët kurthës se zëvendësimit të një urrejtjeje(ndaj komunizmit p.sh)me një dashuri të tëpruar(ndaj demokracisë formale p.sh).
I shpëtuar nga kjo kurthë,një shkrimtar si ky,do të dijë ta begatojë demokracinë me vlera që i përkasin kombit.Të lutem uroje në emrin tim,duke ia transmetuar këto fjalë pike për pike.
Ukshini
Burgu i QWarkut
PZ.7.08.’94
çelia 20(vetmi)

Kjo letër e Mr.sci.Ukshin Hotit është më interes për disa arsye,të cilat do të përpiqemi t’i vemë në spikamë sot(28 korrik 2006).
Është letër e panjohur për lexuesit e forumeve virtuale(art-café;floart,flori-press) e të ndjerit Ukshin Hoti,njerit prej intelektualëve më të ndritur të kombit tonë,të cilin pa asnjë ngurrim se mund të gabojmë,mund ta quajmë Promethe shqiptar.
Gjykimi i tij,2300 vjet pas atij të Sokratit,u bë në Prishtinë,në Gjykatën e Qarkut.Largësia kohore dhe vendore e gjykimit nuk mund të zbehë ngjajshmërinë e çuditshme me gjykimin e Sokratit,thotë shkrimtari dhe publicisti i njohur prishtinas
Abdullah Konushevci.

Gjykimi i Ukshin Hotit e ka edhe një përmasë të veçantë,sepse fati i tij është i trishtë,sublime,vuajtje dhe mjerim…

Romani “Jeta artistike e Ilir Shkretës” i Kadrush radogoshit është lexuar në burg,në vetmi,në çelinë numër 20 të Burgut të Qarkut të Prizrenit,prandaj edhe letra-nxitur nga ky lexim u shkrua në rrethana,të cilat i dijnë vetëm ata që kanë kaluar në për istikamet e burgjeve mesjetare në bastilën serbosllave.
Lexuesi i romanit dhe shkruesi i letrës,e cila nuk shpreh vetëm mbresa,por ka edhe vlerësime interesante,nga Mr.sci.Ukshin Hoti,i cili nuk ishte letrar,por politolog,megjithatë e këshillon shkrimtarin Radogoshi,për një çështje më rendësi siç është urrejtja dhe dashuria,të cilat nëse nuk shprehen nga largësia e domosdoshme e vlerësimit objektiv krijojnë një kurth për shkrimtarët,publicistët dhe gazetarët shqiptarë.

Vlerësimi i lartë i romanit nga Ukshin Hot ii bashkohet kritikës sonë letrare në mënyrë dinjitoze.
Vlerësimi i tillë ndesh me fushatën e organizuar ku këtij romani dhe autorit të tij Kadrush Radogoshit nga ithtarët dhe kritikët policor të djeshëm dhe të sotëm si tutorë kulturorë sulmojnë dhe përsekutojnë edhe sot e kësaj dite Mr.Kadrush Radogoshin.
Letra e Ukshin Hotit dëshmon se sa ishte gjallë ky martir i kombit,ishte më të vërtetë intelektual i madh …

Por çfarë bënë shokët e burgut ,apo shteti i tashëm i Kosovës ,për të zbardhur fatin dhe eshtrat e tij kanë mbetë në mëshirën e kohës! …

Flori Bruqi

Romantizmi arbëresh - Ali Xhiku

Ne kete liber analizohen e diskutohen shume nga problemet themelore te letersise e te autoreve arbereshe, lidhur ngushte edhe me kushtet historike e shoqerore te kohes kur u zhvillua kjo leters, ndikimet e saj nga letersia italiane ne vecanti dhe ajo europiane ne pergjithesi. Gjithashtu analizohen vepra te caktuara e problematika te vecanta te letersise romantike arbereshe.
F.B

Heraldika Shqiptare -Gjin Varfi

Ne kete studim-album jane paraqitur stemat e familjeve feudale shqiptare te mesjetes, te ruajtura ne skulpture, ne pikture, ne vula e monedha te kohes, si deshmi te prekshme qe flasin per ekzistencen e nje shoqerie shqiptare te perparuar, te lidhur politikisht, kulturalisht dhe emocionalisht me boten perendimore, ne peridhen e Mesjetes.
F.Bruqi

Flori Bruqi:Identitete vrastare - Amin Maalouf

Duke u nisur nga një pyetje që shpesh i është bërë pa të keq, Amin Maalouf hedh dritë mbi nocionin e identitetit, mbi pasionet që mund të grishë, por edhe mbi dalldinë vrastare të tij. Përse është kaq e vështirë të përballesh lirisht me të gjitha përkatësitë e larmishme që kemi? Shoqëritë tona do të jenë përfundimisht pré e tensioneve dhe e dhunës së shfrenuar, vetëm e vetëm se qëniet që bashkëudhëtojnë në to nuk kanë të njëjtën fe, të njëjtën ngjyrë lëkure apo të njëjtën kulturë etnike? Autori nuk e pranon këtë fatalitet dhe prandaj ka shkruar Identitetet Vrastare, libër plot mençuri e kthjelltësi, i ngarkuar me shqetësim por edhe me shpresë. Amin Maalouf shkrimtar francez me origjinë libaneze (lindur në Liban më 1949, që prej 1976-ës vendoset në Francë) fitues i çmimit Goncourt më 1993, i paraqitet së dyti lexuesit shqiptar me këtë ese pas botimit të romanit Samarkanda.
Autor: Amin Maalouf
ISBN: 99927-45-61-4
Botoi:SHLK, Onufri, 2001
Perktheu: Arben Kumbaro

Pjalmimi i luleve - Mimoza Ahmeti

Një libër përjetimesh e një libër ku i vetmi synim është të tregosh vetveten, dhe kjo ndodh jo si padashur, po me të gjithë dëshirën e shpallur të të dalit lakuriq para të tjerëve, e meqë jemi në fushë të poezisë, së pari lakuriq para vetes. Aty vetja bëhet kaos dhe eros, bëhet vetëdije e nënvetëdije, e aq pak i intereson të bëhet botë. Një poezi rikthimi, kuptuar kjo edhe si kapërcim i një faze të krijimtarisë së saj dhe rikthim në poetikën e mëparshme, edhe si rikthim në fëmijërinë e ndjenjave, edhe si “Pak vëmendje ndaj unit”, edhe si kujtim, kujtesë, edhe si “Koncept për një transplantor kulturash që iku pa marrë leje”.

Autor: Mimoza Ahmeti
ISBN: 99927-821-18-1
Botoi:Ora

Flori Bruqi:Djemtë e Detit - Izolimi Vdes

Ndër grupet më të njohur dhe më të vlerësuar nga publiku shqiptar, Djemtë e Detit kanë sjellë në albumin e tyre të parë disa këngë të mrekullueshme si: Baladë për Jakup Ferrin, Izolimi vdes, Dhimbja etj.

1. Kohë pa ty
2. Zemërthyeri
3. Jo tani
4. Balade per Jakup Ferrin
5. Mos qaj
6. Izolimi vdes...
7. Endrra ime
8. Lamtumire
9. Dhimbja

Si nje kopsht me lule

Nder artikujt me te shitur te Studios Eurostar, zeri i ngrohte i tre kengetareve tashme te mirenjohura ne shqiperi, Artiola Toskaj, Fatjeta Barbullushi dhe Vjollca Luka, do ju sjellin ngrohtesine e nje sere kengesh te reja popullore.
F.B

Flori Bruqi:Flamuri i Kombit Shqiptar

Libri "Flamuri i kombit shqiptar" i studiuesit Jaho Brahaj është i pasur me të dhëna, fakte e informacione të gjera rreth një lënde me shtresime horizontale të pasura në hulumtime e vëzhgime të sakta shkencore vetjake dhe të mbështetura në një bibliografi po aq të pasur me autorë të larmishëm në ato fusha që lidhen ngushtë me pikësynimet që autori i veprës kërkon në arritje. Ky studim të njeh me historinë e flamurit tonë kombëtar, jo vetëm për fillimet e tij por dhe për konsolidimin e tij si simbol i vetëdijes politike kombëtare. Ajo çka shënohet në këtë shkrim mund të sintetizohet në atë që aq bukur e ka sintetizuar Faik Konica-?Flamuri përmbledh kujtimet e shkruara të një kombi, në një gjuhë të pashkruar, që mund të kujtojë syri dhe zemra e çdo njeriu me ndjenja. Cilat janë kujtimet që shfaq duke valuar flamuri ynë? Nuk janë kujtime gotikësh kundra fqinjëve, nuk janë kujtime lakmirash dhe rrëmbimesh, janë kujtime vetëmbrojtjeje me mundime të palodhura dhe me trimërira të gjata e të forta, që kanë lënë gjurmë në lartësinë e gjithë popujve të qytetëruar. Nga kjo pikëpamje mund të mburremi se flamuri ynë është një nga ata më të vjetërit e botës, është dhe një nga më të drejtët?

Arti i te gatuarit - V. Kullaj M. Garuli

Ne kete liber do te gjeni:
Nje keshillues te vlefshem per cdo kohe dhe situate, qe lejon ne cdo moment te zgjidhesh me lehtesi "me se, si dhe cfare te gatuaj". Rreth 600 receta, ku perfshihet nje game shume e gjere gatimesh. Nje nderthurje e eksperiences shqiptare me ate te huaj.

Flori Bruqi:Gjysëm shekulli i artë

Antologji e poezizë shqipe. Gjysëm shekulli i artë



Prof. Dr. Ali Aliu, shquhet si një ndër studiuesit dhe kritikët më serioz; të letërsisë së traditës dhe asaj bashkëkohore. Poezia e përfshirë në këtë antologji, shënon harkun kohor që nga fillimi i viteve pesëdhjetë, deri në fund të shekullit që lamë pas. Autorët e përfaqësuar me datëlindje ndërkaq shtrihen brenda harkut kohor që i përmbledh vitet njëzetë deri në mesin e viteve gjashtëdhjetë po të shekullit të kaluar, pra: poetët e lindur në një hapësirë kohore gjysmë shekulli, që mbulojnë me poezi gjysmën tjetër të shekullit. Pikërisht këta pesëdhjetë vjet poezie mund të quhen periudha e artë e poezisë shqipe… … gjithsesi, kjo përzgjedhje e parë ballore mbetet e hapur për një pasurim të mëtejshëm… Ali Aliu.

Flori Bruqi: Recension per librin"Kronikë e derës së Gjon Buzukut"

Kronikë e derës së Gjon Buzukut $7.00




Libri: “Kronikë e derës së Gjon Buzukut”, i autorit Jaho Brahaj sjell risi në ndriçimin e një prej figurave më të spikatura të kulturës kombëtare shqiptare, të qëndresës kulturore, krahas luftës së armatosur të shqiptarëve në shekujt e parë të robërisë turke. Autori i monografisë në fjalë i njohur edhe me boimet e mëparshme si; “Emblema Shqiptare”, “Flamuri i kombit Shqiptar” e monografi të tjera, ka krijuar personalitetin e tij në studimet historike e etnokulturore të mesjetës. Monografija; “Kronikë e derës së Gjon Buzukut” është një punë shumvjeçare gjurmuse në dokumente të botuara nga arkivi i Venedikut, Napolit e Romës, por të gjitha këto të nderthurura në varësi të objektit studimor me botimet e autorëve më në zë të letrave shqipe.

Vepra 2 - Faik Konica

(proza e gjatë dhe eseistika) Pas shumë vitesh botimesh e ribotimesh, vepra e gjithanshme e Konicës po i paraqitet lexuesit shqiptar me një përmasë tjetër, më të gjerë dhe nga fusha pak ose aspak të njohura. Ajo përfshin një hark kohor, që nis nga fundi i shekullit të nëntëmbëdhjetë (1895) dhe arrin në fillim të viteve ?40 të shekullit tonë. Në vëllimin e dytë ka zenë vend proza e gjatë dhe eseistika e tij e pasur, veçanërisht vepra madhore Shqipëria shkëmbi shkëmbor i Europës Juglindore. Ky botim hedh hapin e parë drejt botimit të një opera omina të Konicës.
Autor: Faik Konica
ISBN: 99927-750-4-1
Botoi:Dudaj, 2001

Flori Bruqi:Nga vitrina e librit

Jeta, loja dhe vdekja e Lul Mazrekut

Nëpër libraritë e Tiranës ka dalë romani i fundit i Kadaresë "Jeta, loja dhe vdekja e Lul Mazrekut". Sapo e mbarova librin, hapa kompjuterin dhe shënimet e fundit për Kadarenë, ishin shkruar një vit më parë, në vjeshtë, gjithashtu, dhe ishin të mbushura me duhmën e debatit që u shtoll për një libër të Maks Velos, përmbi një poemth të vjetër të Kadaresë. Në ato shënime pata shkruar se debati kishte marrë formën e gjyqit të madh, turma kishte dënuar Krishtin dhe kinse kishte shpëtuar Barabain, dytësin e saj të fshehur në nënvetëdije, si shenjë e plotë që ne shqiptarët jemi tipa të pandreqshëm folklorikë, që mërzejmë me hijeshi në kafene fshati. Një vit më pas është vetë Kadareja që rindërton një skenë nga akti i fundit i tragjedisë komuniste dhe e vendos në platenë e një amfiteatri në Jug. Tani ka mbetur larg duhma e debatit të vjetshëm, por Kadareja me këtë libër ndoshta i ka trazuar përsëri pejzat e qepura të dilemës foklorike: Kadareja dhe diktatura. Po ç'është ky libër? Është vazhdim brilant i epopesë së madhe kadareane, është vazhdim i natyrshëm i një imazhi të vetëm, është një copë e thyer e pasqyrës me bojë të zezë që Kadareja e ka ngjitur me imtësitë më të holla në vendet e thyera të qelqit të ftohtë komunist. Te "Lulet e Ftohta të Marsit", vjedhja e Bankës ngjitet deri te vjedhja e zjarrit nga Prometheu, te "Jeta, loja dhe vdekja e Lul Mazrekut", zvarrisja e kufomës ngjitet deri te zvarrisja e Hektorit pasi u vra nga Akili. Ndoshta ky është edhe çelësi që duhet vendosur për ta kuptuar dhe zbërthyer, natyrisht jo deri në fund, këtë libër. Stili i Kadaresë është shëmbëllim i një të menduari krejtësisht të veçantë që nyjtohet jo thjesht me fjalë, po me imazhe. Ashtu siç ndodh gjithmonë me veprat e mëdha, edhe këtu, lexuesi nuk shfleton vetëm kronikën e një ngjarjeje të radhës nga libri shumëfletësh i tragjedisë komuniste, por rindërton përmes tij, pamjen e plotë që mund të të përftojë tragjedia.


Hija - Ismail Kadare

Romani i fundit i I.Kadaresë që dëshmon rikthimin e tij tek romani intergral, gati-gati një kalim i të mundshmes tek e pamundura dhe anasjelltas që njihen në korpusin e veprës së tij. Ballafaqimi i dy botëve, nuk është në fakt ballafaqimi vetëm i dy, por i më shumë syresh, që me gjithë përpjekjen e autorit për t?i vënë nën fre, mbesin komplekse. Roman i kërkimit të lirisë universale të individit dhe shoqërisë njerëzore, në këmbim të shtypjes që pjell mungesa e saj dhe më tej, mungesa e mungesës së saj, produkt ekstrem i diktaturës komuniste në Shqipëri. ?Hija? është ekstrakt simbolik, filozofik, psikologjik e një endjeje të gjatë në kërkim të së përkryerës absolute.
330 faqe


Poezi të zgjedhura Asdreni


Asdreni është nga poetët më të shquar të letërsisë shqipe. Në këtë përmbledhje janë zgjedhur poezi të motiveve të ndryshme: lirika atdhetare dhe shoqërore, të natyrës, të mendimit, të dashurisë, dhe vjersha të tjera. Botimi hapet me një studim të titulluar Poezia e Asdrenit dhe takimet e saj me rrymat letrare, shkruar nga Prof. Ali Xhiku.

Historia e Bizantit Georg Ostrogorski
Përktheu Pëllumb Xhufi

Historia e Bizantit e Ostrogorskit, i konsideruar si një nga bizantistët më të mëdhenj të shekullit, nis me zhvendosjen e qendrës politike të Perandorisë Romake në Lindjen helenistike dhe mbaron me pushtimin e Kostandinopolit që, nuk shënon, sigurisht, fundin e ndikimit të Bizantit mbi jetën dhe kulturën europiane
436 faqe

Pesë autorët më të vjetër në gjuhën shqipe

Ky libër i albanologut të njohur Selman Riza, botohet disa dekada pas hartimit dhe shkrimit të tij. Ai riqarkullon polemikat dhe debatet me karakter historiko-filologjik mbi autorët e vjetër shqiptarë të konsideruar dhe si fillues të shkrimit e të letërsisë shqipe. Autenticitetin e këtyre pesë autorëve, Buzuku, Matrënga, Budi, Bardhi e Bogdani, studiuesi e sjell përmes një shqyrtimi të imët filologjik e dokumentar, duke trajtuar tezat dhe hipotezat e periudhës së vet. Ky libër është i ndërtuar në tri pjesë , duke nisur me historinë dhe hipotezat mbi autorët e tekstet e tyre, vijon me një krestomaci të pasur dhe mbyllet me komente të natyrës filologjike e deri diku edhe letrare të autorit. Autor: Selman Riza
ISBN: 99927-1-576-6
Botoi:Toena, 2002

Gjuha e Perëndive


Të dymbëdhjetë perënditë e Olimpit dhe kultet shumë të lashta pellazgjikë, përbëjnë jo vetëm sistemin më të bukur të adhurimit, por edhe të vetmin që mbështetet në logjikën e pastër, në kundërshtim me fetë e njohura tek ne që mbështeten tek besimi
"Arvanitasit janë sot përfaqësuesit më të pastër të racës së madhe pellazgjike", kjo është pikëpamja që autori Aristidh Kola pasqyron në libër. "Paraardhës të përbashkët të grekërve, ilirëve dhe arvanitasve të sotëm janë pellazgët; këta të fundit e ruajnë trungun themelor të gjuhës pellazge dhe parimet e tyre bazë qytetëruese", thekson autori, i cili ka dëshiruar gjithnjë që radhët e këtij botmi të lexohen edhe në shqip. Ky studim, që sipas autorit "tenton të provojë identifikimin e gjuhës pellazgjike me atë arvanitase", përbën një faktor të rëndësishëm ndalimi për teoritë e pabazuara, si i quan ai, "të identifikimit të pellazgëve, paraardhës të grekëve me popujt e lindjes". Dhe për të provuar tezën e tij, autori nuk mjaftohet vetëm me krahasimin e elementeve gjuhësore, por duke vënë në fushën e kërkimit të gjithë elementët krahasues që ekzistojnë. Megjithëse si objekt studimi është një fjalor, që kufizohet në emrat e perëndive dhe ceremonive fetare, paralelisht, në libër preken edhe elemente të tjera krahasuese, si: pikëpamjet fetare, paragjykimet dhe supersticionet, karakteri shoqëroro-individual i dy popujve (pellazgët dhe arvanitasit) dhe elemente të tjera.

Autori: Aristidh Kola
Shqipëroi: Spiro Xhai
Numri i faqeve: 326
Shtëpia Botuese Plejad
ISBN 99927-924-7-7

Vepra dramaturgjike - A. Z. Çajupi $5.95




Vepra dramaturgjike A. Z. Çajupi
Fq. 72

Në këtë vëllim janë përfshirë dy komeditë "Pas vdekjes" dhe "14 vjeç dhëndër". Çajupi u shqua ndër gjithë bashkëkohësit jo vetëm si inisiator i lëvrimit të kësaj gjinie, por edhe sepse veprat e tij dramaturgjike zunë vend të veçantë në letërsinë tonë. Autori u mor me probleme të rëndësishme politike dhe shoqërore dhe u bë një dukuri origjinale në letërsinë tonë të Rilindjes.

“Ilirët” - Aleksandër Stipcevic




Ilirët - Historia, Jeta, Kultura, Simbolet e Kultit Një studim i hollësishëm mbi Ilirinë dhe ilirët nga studiuesi i njohur Aleksandër Stipçeviç sjell fakte e argumente mbi jetën, historinë, kulturën ilire dhe mbi simbolet e kultit. Jeta e përditshme dhe doket, kultura materiale,jeta ekonomike dhe marrëdhëniet shoqërore, simbolet e kultit tek ilirët, luftërat dhe armatimi, etj janë disa nga kapitujt e këtij studimi me vlera të jashtëzakonshme

Poezi të zgjedhura (Përkthime, Introdukta) - Fan S. Noli


Në këtë antologji me krijime të poetit dhe përkthyesit të mirënjohur përfshihen një pjesë e poezive të para të tij dhe vëllimi Album, mjaft përkthime mjeshtërore, si dhe disa Introdukta. Ky vëllim plotëson më së miri kërkesat e programit të shkollës 8-vjeçare e të mesme.

Shqipëria dhe SHBA në arkivat e Washingtonit - Haris Silajxhiç




Pas një studimi të imtë e të vëmendshëm të dokumenteve në arkivat e ShBA, autori shqyrton një qëndrim të caktuar amerikan ndaj Shqipërisë në vitet ’20-’30 të këtij shekulli. Analizat, interpretimet e konkluzionet mbi marrëdhëniet amerikano-shqiptare e sidomos për rolin e Amerikës e presidentit Uilson për zgjidhjen e çështjes shqiptare jepen me mjeshtri, në sfondin historik të asaj periudhe

Përktheu Xhelal Fejza
232 fq.

Autobiografia - Jeronim DeRada




Përmes Autobiografisë së De Radës njihemi me fillimet e tij letrare, mësojmë disa të dhëna me rëndësi për rrugën e krijimtarisë së tij, formojmë një ide për mjedisin ku u rrit dhe u formua, takohemi me folklorin arbëresh, gjurmojmë në botën letrare napolitane, takojmë personalitete shkencore, letrare dhe politike të kohës. Konsideratat e autorit mbi artin letrar janë me rëndësi dhe duhen njohur. Aty ka gjykime autokritike për veprën e vet letrare të shprehura me një objektivitet që nuk e gjejmë as në kritikët e krijimtarisë sië tij. Përmes kësaj vepre autobiografike, mund të ndiqet procesi i zhvillimit letrar të De Radës, kërkesa e tij për një art sublim, gjykimet e tij mbi artin në përgjithësi të cilat përbëjnë një kontribut të rërndësishëm në mendimin estetik shqiptar, si dhe ndikimet e letërsisë së huaj apo të letërsisë popullore arbëreshe mbi veprën e tij. Ky libër përfshin këto shkrime të De Radës : Autografin, Autobiografinë (Periudha e parë, e dytë, e tretë dhe e katërt) dhe Testamentin politik. Punimet autobiografike të De Radës, të shkruara nga autori në italisht, janë përkthyer, pajisur me shënime dhe me një studim hyrës nga prof. Jup Kastrati, një ndër studiuesit më të njohur të veprës së De Radës. Ato botohen të plota për herë të parë.
Autor: Jeronim de Rada
ISBN: 99927-45-60-6
Botoi:Onufri, 2002
Perktheu: Jup Kastrati

FLORI BRUQI :Pavarësia e Kosovës dhe martesat e përziera .-

Prishtinë,Beograd,Podgoricë,korrik 2006.-

Në Serbi dhe Malin e Zi sipas studimeve të disa analistëve ekziston një distancë e tmerrshme etnike ndaj pakicave të tjera etnike. Kryesisht kundër shqiptarëve. Kështu është që prej 30 vjetësh. Më shumë se një e katërta e të anketuarve nuk do të "rrezikonte " martesën me jo serbët.

Rreth 60 % martesën me muslimanët. Martesa e parë shqiptaro-serbe në Jugosllavi është regjistruar në vitin 1945, kur diplomati Elhami Nimani u martua me Sonjën, t e bija i mitropolitit të Karlovcit (qytet në Kroaci-shënimi im. F.B) Rajiç, e cila erdhi asokohe në Kosovë me ushtrinë serbosllave.

Në Beograd, ndërsa vazhdonin studimet, u martuan me serbe studjuesi i letërsisë shqipe Anton Çeta (më vonë u divorcua dhe u kthye në Prishtinë, i biri i tij, Llazari edhe sot e kësaj dite jeton në Beograd), etnografi Akademi prof.dr.Mark Krasniqi (u divorcua dhe u kthye në Prishtinë, e bija Drita është e martuar për maqedon), orientalisti Akademik prof.dr.Hasan Kaleshi (dy djem Eroli dhe Damiri), aktori Bekim Fehmiu me aktoren Branka Petriç (dy djem Uliks-in dhe Hedon-in), aktori Faruk Begolli me balerinën Zoja (divorcuar), piktori Matija Rodiqi (djali Kolë), piktori Isak Asllani.

Disa politikanë shqiptarë, të cilët kanë jetuar ose vazhdojnë të jetojnë në Beograd, janë martuar me serbe nga Kosova, ndërmjet tyre satrapi Ali Shukrija me Dushankën (djemtë Zeqirin dhe Luanin ) , Kolë Shiroka me Dushkën (ka djalë e vajzë, Ilirën dhe Jugosllavin), Alush Gashi me Lelën (tre djem Agimin, Skenderin dhe Fatmirin, njëra nga mbesat e tij është Nora Gashi). I ndjeri Halil Fejzullahu me Danicën (kanë një vajzë ish kryetaren e KK të LKK ,zonjën shumë të nderuar Kaqusha Jasharin , një djalë të quajtur Korçagin, i cili pat vdekur në një aksident automobilistik dhe djali tjetër Petriti basketbollisti i njohur i Crvena Zvezdës) etj.

Enver Petrovci në vitin 1997 ishte aktori i vetëm shqiptar në filmin "Grerëza" të Gorçin Stojanoviçit, në përgatitjen e skenarit të të cilit ka marrë pjesë edhe Faruk Begolli.

Në këtë film shumicën e personazheve e përbëjnë shqiptarët. Shumë veta, para regjistrimit të fundit kanë ndryshuar mbiemrat, ose janë kthyer në Prishtinë me vendosjen e KFOR-it atje.

Ndërmjet tyre kanë qenë edhe shumë banorë të vjetër të Beogradit. Duhej treguar se je patriot", na tregon një ish-funksionar shtetëror. Ndërmjet shqiptarëve, figura publike të viteve 90-të, në Beograd janë varrosur edhe politikani dhe ambasadori Elham Nimani, i cili u godit deri sa humbi ndjenjat në Greqi, ku kishte një shtëpi pushimi të tijën, pas së cilës edhe vdiq.

Si luftëtar i vjetër u varros me nderimet më të mëdha. Janë varrosur edhe shkrimtarët Mehmet Hoxha dhe Sitki Imami, gazetarët Hilmi Thaçi e Albert Dushi, si dhe Rahman Morina, pushtetar i lartë shtetëror.

Për një kohë të gjatë banorë të Beogradit kanë qenë edhe i ndjeri Fadil Hoxha, Xhavit Nimani, Ymer Pula, Azem Vllasi, Refki Dauti,Ali Shukria,Sinan Hasani etj.

Murat Morina me bashkëshorten Hadije Morina, e cila një kohë ka qenë ndihmës ministre e Arsimit në qeverinë e Serbisë, jetojnë në Beograd edhe sot e kësaj dite.

Gjithashtu në Beograd jeton edhe Ismet Gjoshi, autor i librit "Edukimi i qenit", Shefik Kryeziu, pilot pensionist i Ushtrisë Jugosllave, Fahri Musliu, gazetar, për një kohë të gjatë reporter i gazetës së Prishtinës "Rilindja", pastaj "Bujku"dhe sot i gazetës "Zëri" dhe i "Zërit të Amerikës".

Këtu jeton edhe Fatmir Nushi, kameraman i cili ka kaluar në xhirimet e spoteve publicitare.

Avokati i njohur Hysni Bytyçi, i cili në vitin 2000 u rrah keqas në banesën e tij nga persona të maskuar, shkoi për mjekim në Britaninë e Madhe dhe vazhdon të banojë atje.

Aktori i shquar Bekim Fehmiu, i cili në vitin 2000 botoi pjesën e parë të prozën biografike "Tmerr dhe ndriçim" (shtëpia botuese "Samizdat B-92) në ditët e sotme u qëndron larg mediave.

Djali i tij Uliksi, së bashku me bashkëshorten aktoren Snjezhana Bogdanoviç, që nga viti 1992 jeton në SHEnver Petrovci

Shqiptarët në mes të Beogradit dhe Prishtinës

Para bombardimeve të vitit 1999, në një kafene të Prishtinës në të cilën shkonte vazhdimisht Viktor Leka, punonjës i Radio Televizionit të Serbisë, një natë hynë pesë policë serbë.
Incidenti që ndodhi pas këtij veprimi ishte rrahja e disa prej klientëve, ndërsa për Viktorin kjo natë shënoi fillimin e mundimeve të mëdha.

Në ditët në vazhdim, policët e kërcënonin se është i pari në listën e atyre që do pushkatoheshin "nëse do fillojnë bombardimet".

Ai denoncoi në polici për këtë fakt, por meqënëse në Prishtinë mbretëronte "mungesa e ligjit", bëri gati valixhet dhe së bashku me nënën shqiptare dhe gruan serbe, shpërngulet nga Prishtina në Beograd.

Viktor Leka nuk e di se ç’është bërë më vonë me policët, por për njërin prej tyre është i sigurtë se e ka thirrur në telefon dhe e ka kërcënuar përsëri.

Nënës së tij, e cila pas bombardimeve shkoi në Prishtinë të shihte se ç’është bërë me banesën e tyre,thuhet në raportin e policisë së KFOR-it se asajë i trokitën në derë pjestarët e UÇK-së, të cilët i kërkuan të birin i cili, sipas tyre, kish punuar për UDB-en serbe.

Po i njëjti shërbim sigurimi e kishte pushuar nga puna Viktorin sepse kishte bërë mungesa në punë. Ai ka hedhur në gjyq RTS-në, sepse, sipas tij, ia kanë bërë me të padrejtë.

Sot është i papunë dhe nuk di se çfarë të bëjë. "Unë nuk dua të banoj në asnjërin nga këto qytete, as në Prishtinë as në Beograd dhe nuk kam se çfarë të humbas, ndjehem si jashtëtokësor", u shpreh për gazetën Blic Njuz.

Viktor Leka është një rast i veçantë edhe për vetë faktin se pranon të flasë për problemin që ka, në ndryshim nga shumica e shqiptarëve të tjerë në Beograd, të cilët i largohen çdo lloj deklarimi publik, ndoshta për arsye të reaksionit të familjes së tyre në Kosovë. Çdo lloj bashkëpunimi me Beogradin, në Prishtinë ndëshkohet.

"Kam përshtypjen se shqiptari në Beograd është një specie ekzotike.

Përveç kësaj, nëse kjo gjë merret vesh në Prishtinë, dhe do të merret vesh patjetër, familja ime do të jetë e njollosur", shprehet një shqiptar anonim, një nga 1600 të tillët në Beograd, sipas regjistrimeve të fundit. Në këto regjistrime,rreth 6000 njerëz u deklaruan si muslimanë, gjë që për Bashkësinë Shqiptare në Beograd do të thotë se shumë veta e kanë fshehur kombësinë.

Nga perspektiva e sotme, duket se e para që e ka lënë Beogradin ka qenë këngëtarja e muzikës pop Zana Nimani.

Ajo sot merret suksesshëm me tregti sendesh të patundshme diku në Canada.

Fëmijët shqiptarë të lindur në Beograd, të cilët kryejnë ndonjë funksion publik, këto ditë gjithnjë e më shpesh heqin dorë nga kombësia e tyre. Kjo është edhe arsyeja se nuk dëshirojnë të përmenden në këtë shkrim.

Qeleshet e fundit

Shqiptarët e Kosovës janë mosbesues edhe ndaj imamit të Xhamisë Bajrakli të Beogradit, por kanë imamin e tyre shqiptar.

Në këtë xhami kryejnë ritet më së shumti shqiptarët nga Maqedonia edhe ata, siç shprehet Imami Muhamet Jusufpashiç, "janë kryesisht të rinj".

Bashkësia Islamike e Beogradit ka kartat e saj të antarësimit, por në to nuk shënohet kombësia, kështu që askush nuk mund të thotë me siguri se sa shqiptarë jetojnë sot në Beograd.

- "Duke mos llogaritur ata, të cilët nga frika deklarohen si goranë apo egjyptianë, jam i sigurt se në Beograd kanë ardhur vetëm gjysëm shqiptarët, ata të cilët në Kosovë nuk i duan sepse kanë punuar për shtetin.

Por edhe këtu janë pritur tradicionalisht keq, si të gjithë refugjatët deri tani. Edhe tani na quajnë "shiptari", me një nëntekst keqdashës se edhe ne e quajmë veten kështu

Epo, le të jetë kështu, ne e quajmë veten shqiptarë", shprehet një klient i rregullt i njërës prej kafeneve të Hotel”Moskva”në qendër të Beogradit...

Në Beograd shqiptaret jetojnë së bashku me familjet e tyre. Megjithëse Bajrakli Xhamija e Beogradit, ka imamim e saj shqiptar, Universiteti i Beogradit ka profesorë shqiptarë, restorante ku pronarëve këmbëngulës, të cilëve që prej vitit 1993 u është dashur të përballojnë kërcënime dhe shantazhe serioze, megjithëse Beogradi ka mjekët e tij shqiptarë, policët dhe pensionistët shqiptarë, si dhe Miss Kosovën e tij Irina Jashari, shqiptarëve të Beogradit përsëri u duket pak.

Nuk shkojnë në shkolla ku mësohet gjuha shqipe dhe lajmet në gjuhën amtare nuk i dëgjojnë më që nga koha kur u hoq emisioni në gjuhën shqipe në kanalin e dytë të RTS-së.

"Qeleshet për herë të fundit i kam parë në Beograd në vitin 1985", shprehet përkthyesja Naile Malja Imami, "në stacionin hekurudhor të Beogradit, kur për herë të fundit kam blerë në Beograd Rilindjen".

Po atë vit në Surçin u mbyll edhe klasa e fundit shkollore në gjuhën shqipe. Në degën e gjuhës shqipe në Fakultetin Filollogjik të Beogradit sot vetëm 9 shqiptarë studiojnë gjuhën shqipe.

Beogradi ka "rrugët shqiptare", atë të Skenderbeut, të Esad Pashës, Sadik Ramizit, të Shkodrës, të Durrësit të Lezhës, ka edhe pallatin Albania.

Shumica e këtyre toponimeve e kanë origjinën në kohën e Luftës së Parë Botërore.

Shqiptarët e Beogradit kanë një program të përhershëm në Radio Jugosllavia në gjuhën shqipe.

Shqiptarë të dëgjuar.

Sipas dëshmive të shqiptarëve të Beogradit, gjatë bombardimeve dhe menjëherë pas përfundimit të tyre, me ardhjen e refugjatëve serbë nga Kosova, një numër i madh shqiptarësh vendosën të largohen nga ky qytet.

Për një kohë të shkurtër u larguan 300 familje, pra rreth 1.500 deri në 2.000 shqiptarë.

Një numër i madh banesash, pronë e familjeve shqiptare të cilat u larguan nga Beogradi, i zunë refugjatët serbë të Kosovës, pohon Naile Malja Imami.

Ndër ata të cilët i u zaptuan banesat kanë qenë edhe Xhavit Shabani, pensionist ish- kuadër i UDB-ës serbe, i cili për disa dhjetëvjeçarë ka vëzhguar shqiptarët e Beogradit, si dhe Bahri Cani, gazetar i gazetës "Borba".

Z.Bahri Canit, me gjyq iu kthye banesa pas tri vjetësh. Ndërkohë ai, ishte larguar nga qyteti për në Këln të Gjermanisë, ku punon për DW.

Meqenëse e kanë rrahur dhe meqenëse banesën ia kanë zënë, gjatë kohës së bombardimeve, nga Beogradi është larguar edhe aktori Enver Petrovci, i cili sot, së bashku me aktorin tjetër Faruk Begolli, që në Prishtinë ligjërojnë në UP si dhe në Teatrin e Babes dhe Dodona .

Petrovci në vitin 1997 ishte aktori i vetëm shqiptar në filmin "Grerëza" të Gorçin Stojanoviçit, në përgatitjen e skenarit të të cilit ka marrë pjesë edhe Faruk Begolli. Në këtë film shumicën e personazheve e përbëjnë shqiptarët.

Shumë veta, para regjistrimit të fundit kanë ndryshuar mbiemrat, ose janë kthyer në Prishtinë me vendosjen e KFOR-it atje. Ndërmjet tyre kanë qenë edhe shumë banorë të vjetër të Beogradit. Duhej treguar se je patriot", na tregon një ish-funksionar shtetëror. Ndërmjet shqiptarëve, figura publike të viteve 1990-të, në Beograd janë varrosur edhe shumë politikanë shqiptaro-jugosllavë.

Pa përkatësi

Bekim Fehmiu famën botërore e arriti me filmin jugosllav "Mbledhësit e pendëve" të regjisorit Aleksandër Petroviç në vitin 1967. Ai është i pari aktor shqiptar i cili luajti në teatro profesioniste jashtë Kosovës. Në tërë karrierën e tij si aktor, në gjuhën shqipe në film ka thëne vetëm një replikë dhe kjo në filmin "Të arrish para pararojës" (1978) të regjisorit Aleksandër Xhorxheviç, shkruhet në librin "Serbët dhe Shqiptarët në shekuj" të Petrit Imamit. Imami punon si profesor i rregullt i lëndëve film dhe skenar televiziv në Akademinë e Arteve Dramatike në Beograd. Botimin e dytë të plotësuar të librit të tij, i cili i kushtohet marrëdhënieve politike dhe kulturore ndërmet serbëve dhe shqiptarëve, e ka bërë shtëpia botuese "Samizdat B-92".

Përveç vargjeve të Dr.Flora Brovinës, ish e burgosur politike në Serbi (tash deputete në Parlamentin e Kosovës)dhe Xhevat Bajrës, shqiptarit kosovar i cili jetoj në Meksikë, në Beograd, në decenien e fundit nuk është botuar asnjë përkthim tjetër nga gjuha shqipe.

Në të kundërt Ismet Dermaku ka përkthyer në gjuhën shqipe librin e Mirjana Markoviçit (bashkëshortja e Millosheviçit-shënimi im "Noçi dan" ("Nata dhe dita"). Qendra për dekontaminacion kulturor, në bashkëpunim me Fondin për Shoqërinë e Hapur dhe qendrën kulturore "Dodona" në Prishtinë, në maj të vitit 1997, hapën ekspozitën e piktorëve të rinj shqiptarë nga Kosova Maksut Vezgishi, Sokol Beqiri dhe Mehmet Beluli.

Ideator i kësaj ekspozite pati qënë Shkëlzen Mehmet Maliqi. Ndërsa kritikët e artit dhe artistët në Beograd e përshëndetën hapjen e kësaj ekspozite, në Prishtinë
ata u kritikuan sepse kishin hapur një ekspozitë të tillë...

"Për shqiptarët në Beograd më të vështirë kanë qenë muajt qershor-gusht 1999", tregon gazetarja Naile Imami, "Di për shumë raste fyerjesh nga ana e komshinjve dhe probleme me MUP-in serb.

Disa shqiptarë janë sulmuar fizikisht. Në shumë dyqane, ku pronarët ishin shqiptarë, janë thyer xhamat". Një grup i vogël i studentëve shqiptarë të Universitetit të Beogradit, në muajin maj të vitit 1999, janë arrestuar nën akuzën e përgatitjes së akteve terroriste.

Në deklaratën e Fondit për të Drejtën Humanitare shkruhet se " të akuzuarit kanë përshkruar me hollësi torturat që u kanë bërë policët gjatë kohës së qëndimit në burg, ku me mjete dhune, policët i kanë detyruar që të pranojnë akuzat që u ngarkoheshin". Gjykata e Qarkut të Beogradit me 27 tetor 1999 liroi nga akuzat një pjesë të të akuzuarve.

Goran Miletiç nga Fondi për të Drejtën Humanitare shprehet se që nga fillimi i i vitit 2001 nuk ka pasur asnjë rast keqtrajtimi të shqiptarëve në Beograd, sepse, siç precizon ai, asnjë person nuk është ankuar tek ata.

"Ata paraqiten tek ne kur tragjedia merr përmasa të mëdha, siç ndodh kur u merren me forcë banesat", thotë Goran Miletiç.

Kohan Morina, djali i Buba Morinës, deputetes së parlamentit serb ka lindur në Beograd para 31 vjetësh. Sot ka një banesë, është i martuar dhe punon në Telekomin serb.
Hobi i tij kryesor janë sportet dimërore dhe punon edhe si trajner i snoubord-it në Austri e Ljubljanë.

Shprehet se në Beograd ai asnjëherë nuk ka patur probleme. Bile edhe në Prishtinë janë sjellë në mënyrë korrekte me të. Në Prishtinë ka qenë vetëm një herë, pas ardhjes së forcave të KFOR-it.

Ilir Gashi, momentalisht punon në Qendrën e Beogradit për të Drejtat e Njeriut. Ka lindur këtu para 28 vjetësh. Familja e tij ka ardhur në Beograd në vitin 1960 sepse i ati ka qënë funksionar i lartë shtetëror.

Mban kontakte të rregullta me xhaxhain e tij në Prishtinë. "Kishte momente", tregon Gashi, "kur qenien time si jugosllav e shihja si një mallkim, sepse më dukej se të tjerët, qofshin ata serbë apo shqiptarë, kishin së paku ndjenjën e përkatësisë, iluzionin se ekziston pala e drejtë dhe se ata janë me të.

Unë isha i vetëm, ndërmjet dy popujve dhe nuk mund të përcaktohesha. Nëna ime është serbe, babai shqiptar. E fejuara serbe, kushuriri shqiptar. Me kalimin e kohës kuptova se prejardhja ime është një bekim, sepse me papërcaktueshmërinë time kisha mundësinë të qëndroja në një pike të mesme, nga ku kisha mundësi të shihja me objektivizëm humbjen e zjarrit nacionalist.

E ndjenja diskriminimin dhe në njëfarë mënyrë i falenderoj ata që më kanë diskrinimuar.

Kuptova se cili nuk dua të jem dhe kundër kujt të luftoj". Në maj të viti 1990 një grup shqiptarësh u përpoq të themelonte shoqatën shqiptare me emrin "Nënë Tereza".

Ndërmejt iniciatorëve kryesorë ishin reporteri i atëhershëm i gazetës "Rilindja" nga Beogradi Fahri Musliu dhe avokati beogradas Hysni Bytyçi.

Shumë shpejt hoqën dorë nga kjo ide. Sot po të njëjtën gjë përpiqet ta bëjë Shefik Kryeziu, oficer në pension dhe Rexhep Jashari.

Statuti i shoqatës së ardhshme të shqiptarëve në Beograd është shkruar, qëllimet e mbledhjeve, mësimi i gjuhës, formimi i bibliotekës në gjuhën shqipe… Jashari jeton në Beograd që nga viti 1993. Është i martuar me një ukrainase dhe ka dy fëmijë Irenën dhe Leonardin. Ka qenë ndihmës i ministrit të dikurshëm të drejtësisë Petar Jojiç dhe sot është "në dispozicion". E bija Irena, studente e biologjisë, vitin e kaluar u zgjodh Miss Kosova në qytetin verior (serb) të Mitrovicës. Publiku e fërshëlleu.

Martesa të përziera

Në Serbi, sipas studimeve të kryera në vitin 2001, sipas analistëve ekziston një distancë e tmerrshme etnike ndaj pakicave të tjera etnike. Kryesisht kundër shqiptarëve. Kështu është që prej 20 vjetësh. Më shumë se një e katërta e të anketuarve nuk do të "rrezikonte " martesën me jo serbët. Rreth 60 % martesën me muslimanët. Martesa e parë shqiptaro-serbe në Jugosllavi është regjistruar në vitin 1945, kur diplomati Elham Nimani u martua me Sonjën, e bija i mitropolitit të Karlovcit (qytet në Kroaci-shënimi im. Xh. F.) Rajiç, e cila pati ardhur asokohe në Kosovë me ushtrinë jugosllave. Në Beograd, ndërsa vazhdonin studimet, u martuan me serbe studjuesi i letërsisë shqipe Anton Çeta (më vonë u divorcua dhe u kthye në Prishtinë, i biri i tij, Llazari edhe sot e kësaj dite jeton në Beograd), etnografi Mark Krasniqi (u divorcua dhe u kthye në Prishtinë, e bija Drita edhe sot jeton në Beograd), orientalisti Hasan Kaleshi (dy djem Eroli dhe Damiri), aktori Bekim Fehmiu me aktoren Branka Petriç (dy djem Uliks dhe Hedon), aktori Faruk Begolli me balerinën Zoja (divorcuar), piktori Matija Rodiqi (djali Kolë), piktori Isak Asllani. Disa politikanë shqiptarë, të cilët kanë jetuar ose vazhdojnë të jetojnë në Beograd, janë martuar me serbe nga Kosova, ndërmjet tyre Ali Shukrija me Dushankën (djemtë Zeqir dhe Luan) , Kolë Shiroka me Dushkën (ka djalë e vajzë, Ilirën dhe Jugosllavin), Alush Gashi me Lelën (tre djem Agimin, Skenderin dhe Fatmirin, njëra nga mbesat e tij është Nora Gashi). Halil Fejzullahu me Danicën (kanë një vajzë Katjushën, një djalë të quajtur Korçagin, i cili pat vdekur në një aksident automobilistik dhe djali tjetër Petriti basketbollisti i njohur i Crvena Zvezdës) etj. Ka patur shumë pak martesa ndërmjet serbëve dhe shqiptareve.

Sa shqiptarë jetojnë në Beograd.

Me numrin e shqiptarëve në Beograd shpesh është manipuluar. Sipas rregjistrimit zyrtar të vitit 1991, figurojnë 4.985, në një kohë që ky numër ka qenë afro dy herë më i madh dhjetë vjet më parë (8.212).

Në disa raste është folur për 70 mijë shqiptarë në vitin 1990, bile kishe edhe mendime të tilla që, duke patur parasysh ata që nuk janë rregjistruar, kjo shifër mund të ishte 100 mijë.

Edhe sikur rezultatet zyrtare të jenë të pavërteta, po ashtu sikurse edhe ato jo zyrtare, një gjë është e qartë: ky numër është zvogëluar në mënyrë drastike.

Në nëntor të vitit 1999, gazetat "Gllas javnosti" dhe "Nezavisne Novine" të Banja Llukës shkruanin se në atë kohë në Beograd jetonin 50 mijë shqiptarë dhe se, sipas të dhënave të Ministrisë së Brendshme të Serbisë, ky numër shkonte deri në 120 mijë.

Numrin prej 100 mijë shqiptarësh që jetojnë në Beograd e ka përmend edhe gjelati Sllobodan Millosheviçi në Konferencën për Jugosllavinë në Hagë.

("Në Beograd kemi 80 mijë shqiptarë. Asnjëherë nuk keni dëgjuar se ata kanë patur probleme. Ata kanë dyqane të vegjël, siç janë punëtorë apo profesorë universiteti").

Të njëjtën shifër përmend edhe publicisti dhe udbashi Marko Llopushina në revistën beogradase "Nedjelni Telegraf" për vitin 1999, domethëne në prag të luftës.

"Në Beograd jetojnë afro 80 mijë shqiptarë", shkruante Marko Llopushina dhe shton se ndërmjet tyre "ka rreth dhjetë mijë shqiptarë, pronarë të ndërmarrjeve dhe dyqaneve private".

Numrin prej 70 mijë shqiptarësh Sllobodan Millosheviçi e ka përmendur edhe në Gjykatën e Hagës, kur pyeti politikanin shqiptar Mahmut Bakalli nëse ishte në dijeni të faktit se në Beograd jetojnë 70 mijë shqiptarë dhe nëse kish dëgjuar që ndonjëri prej tyre të jetë diskriminuar.

("Në Bulevardin e Revolucionit, në të cilin ndoshta ju keni shëtitur shpesh, mund të shihni një numër shumë të madh dyqanesh, punishte me emra shqiptarësh…(?)

Largimi i familjeve shqiptare nga Beogradi ka filluar në vitin 1980-të dhe është intensifikuar në vitin 1990-të.

Bile edhe numri prej 4.415 shqiptarësh me të drejtë vote në zgjedhjet e vitit 1996 ka shumë mundësi të jetë i rremë. Meqenëse ligjit mundësonte zëvendësimin e banesave ndërmjet Beogradit dhe Kosovës, familjet e interesuara shqiptare dhe serbe i shmangeshin depozitimit të kontratave tek avokatët. Ndërmjet votuesve kishte edhe fiktivë, siç mund të ishin ata që ndërkohë kishin këmbyer banesat.

A flisni shqip?

Pas Luftës së Dytë Botërore, numri i shqiptarëve në Beograd erdhi vazhdimisht duke u rritur.

Numri më i madh i tyre ishin punëtorë krahu, por kishte edhe mjaft të punësuar në ndërmarrjen e pastrimit të qytetit ku ishin dominues në vitin 1960-të.

Në vitin 1970-të gjithnjë e më shumë punësoheshin në ndërtim. Përsa i përket dyqaneve private, sipas të dhënave të vitit 1993 të Dhomës së Tregtisë së Beogradit, nga gjithsejt 7.632 privatëve në qarkun e Beogradit, vetëm 3 % ishin shqiptarë.

Më shumë kishte ëmbëltore, pastaj byrektore dhe furra buke. Ndërmjet tyre figuronte edhe "mbreti i byrekëve" Elez Nuredini, të cilit të vitin 1993 iu hoq liçenca e punës tek stacioni kryesor hekurudhor i Beogradit.

Nga gjithsejt 570 restorante private, pronarë shqiptarë kishte 20, njëzet firma autotransporti dhe tre dyqane automekanikësh. Në qendër të qytetit dyqane argjendarësh kishin Mjeda, Çivljaku, Lalevci, Shkreli, Zeka dhe Zef Paluca, i cili në kohën e bombardimeve u largua nga Beogradi, sepse dyshohej se ishte pjesëmarrës në një organizatë të fshehtë, së bashku studentët shqiptarë të arrestuar.

Tentativa e parë që të mësohej gjuha shqipe në Universitetin e Beogradit daton në vitin 1905, kur u dha urdhëri sipas të cilit parashikohej futja e mësimit "të gjuhës shqipe, e cila duhej t’i besohej vetëm një lektori", por kjo nuk u realizua.

Këshilli i Fakultetit Filozofik të Beogradit, me 30 maj 1925, mori vendimin e themelimit të Seminarit "Për filologjinë shqipe", e cila i u besua Prof dr Henrik Bariçit.

Si lektor me honorar u caktua dr. Xhevat Korça, ish drejtor i Gjimnazit të Shkodrës, i cili për arsye politike banonte në Beograd asokohe.

Seminari u rinovua në vitin shkollor 1948/49, ku jepte mësim për gjuhën shqipe Prof.dr.Vojisllav Dançetoviç, sepse pof.dr. Henrik Bariçin, Gjyqi i Nderit i Universitetit të Beogradit e largoi për arsye politike.

Si asistentë u emëruan Idriz Ajeti(tash akademik në Universitetin e Prishtinës) dhe i ndjeri Profesor Anton Çeta, i cili më vonë do të japë mësim në Fakultetin Filozofik në Prishtinë. Në fillimin e viteteve 1960-të ky Seminar u shndërrua në degë e kulturës dhe letërsisë shqipe. Shef i kësaj dege në vitin 1974 u bë Halit Ternovci(prof.dr.në Universistetin e Beogradit) i cili akoma edhe sot udhëheq këtë katedër. Deri në vitin 1990 në këtë katedër vinin për të dhënë mësim Latif Mulaku (gjuhë shqipe) dhe i ndjeri Latif Berisha (letërsi).

Prishtinë,Beograd,Podgoricë,korrik 2006.-

Në Serbi dhe Malin e Zi sipas studimeve të disa analistëve ekziston një distancë e tmerrshme etnike ndaj pakicave të tjera etnike. Kryesisht kundër shqiptarëve. Kështu është që prej 30 vjetësh. Më shumë se një e katërta e të anketuarve nuk do të "rrezikonte " martesën me jo serbët.

Rreth 60 % martesën me muslimanët. Martesa e parë shqiptaro-serbe në Jugosllavi është regjistruar në vitin 1945, kur diplomati Elhami Nimani u martua me Sonjën, t e bija i mitropolitit të Karlovcit (qytet në Kroaci-shënimi im. F.B) Rajiç, e cila erdhi asokohe në Kosovë me ushtrinë serbosllave.

Në Beograd, ndërsa vazhdonin studimet, u martuan me serbe studjuesi i letërsisë shqipe Anton Çeta (më vonë u divorcua dhe u kthye në Prishtinë, i biri i tij, Llazari edhe sot e kësaj dite jeton në Beograd), etnografi Akademi prof.dr.Mark Krasniqi (u divorcua dhe u kthye në Prishtinë, e bija Drita është e martuar për maqedon), orientalisti Akademik prof.dr.Hasan Kaleshi (dy djem Eroli dhe Damiri), aktori Bekim Fehmiu me aktoren Branka Petriç (dy djem Uliks-in dhe Hedon-in), aktori Faruk Begolli me balerinën Zoja (divorcuar), piktori Matija Rodiqi (djali Kolë), piktori Isak Asllani.

Disa politikanë shqiptarë, të cilët kanë jetuar ose vazhdojnë të jetojnë në Beograd, janë martuar me serbe nga Kosova, ndërmjet tyre satrapi Ali Shukrija me Dushankën (djemtë Zeqirin dhe Luanin ) , Kolë Shiroka me Dushkën (ka djalë e vajzë, Ilirën dhe Jugosllavin), Alush Gashi me Lelën (tre djem Agimin, Skenderin dhe Fatmirin, njëra nga mbesat e tij është Nora Gashi). I ndjeri Halil Fejzullahu me Danicën (kanë një vajzë ish kryetaren e KK të LKK ,zonjën shumë të nderuar Kaqusha Jasharin , një djalë të quajtur Korçagin, i cili pat vdekur në një aksident automobilistik dhe djali tjetër Petriti basketbollisti i njohur i Crvena Zvezdës) etj.

Enver Petrovci në vitin 1997 ishte aktori i vetëm shqiptar në filmin "Grerëza" të Gorçin Stojanoviçit, në përgatitjen e skenarit të të cilit ka marrë pjesë edhe Faruk Begolli.

Në këtë film shumicën e personazheve e përbëjnë shqiptarët. Shumë veta, para regjistrimit të fundit kanë ndryshuar mbiemrat, ose janë kthyer në Prishtinë me vendosjen e KFOR-it atje.

Ndërmjet tyre kanë qenë edhe shumë banorë të vjetër të Beogradit. Duhej treguar se je patriot", na tregon një ish-funksionar shtetëror. Ndërmjet shqiptarëve, figura publike të viteve 90-të, në Beograd janë varrosur edhe politikani dhe ambasadori Elham Nimani, i cili u godit deri sa humbi ndjenjat në Greqi, ku kishte një shtëpi pushimi të tijën, pas së cilës edhe vdiq.

Si luftëtar i vjetër u varros me nderimet më të mëdha. Janë varrosur edhe shkrimtarët Mehmet Hoxha dhe Sitki Imami, gazetarët Hilmi Thaçi e Albert Dushi, si dhe Rahman Morina, pushtetar i lartë shtetëror.

Për një kohë të gjatë banorë të Beogradit kanë qenë edhe i ndjeri Fadil Hoxha, Xhavit Nimani, Ymer Pula, Azem Vllasi, Refki Dauti,Ali Shukria,Sinan Hasani etj.

Murat Morina me bashkëshorten Hadije Morina, e cila një kohë ka qenë ndihmës ministre e Arsimit në qeverinë e Serbisë, jetojnë në Beograd edhe sot e kësaj dite.

Gjithashtu në Beograd jeton edhe Ismet Gjoshi, autor i librit "Edukimi i qenit", Shefik Kryeziu, pilot pensionist i Ushtrisë Jugosllave, Fahri Musliu, gazetar, për një kohë të gjatë reporter i gazetës së Prishtinës "Rilindja", pastaj "Bujku"dhe sot i gazetës "Zëri" dhe i "Zërit të Amerikës".

Këtu jeton edhe Fatmir Nushi, kameraman i cili ka kaluar në xhirimet e spoteve publicitare.

Avokati i njohur Hysni Bytyçi, i cili në vitin 2000 u rrah keqas në banesën e tij nga persona të maskuar, shkoi për mjekim në Britaninë e Madhe dhe vazhdon të banojë atje.

Aktori i shquar Bekim Fehmiu, i cili në vitin 2000 botoi pjesën e parë të prozën biografike "Tmerr dhe ndriçim" (shtëpia botuese "Samizdat B-92) në ditët e sotme u qëndron larg mediave.

Djali i tij Uliksi, së bashku me bashkëshorten aktoren Snjezhana Bogdanoviç, që nga viti 1992 jeton në SHEnver Petrovci

Shqiptarët në mes të Beogradit dhe Prishtinës

Para bombardimeve të vitit 1999, në një kafene të Prishtinës në të cilën shkonte vazhdimisht Viktor Leka, punonjës i Radio Televizionit të Serbisë, një natë hynë pesë policë serbë.
Incidenti që ndodhi pas këtij veprimi ishte rrahja e disa prej klientëve, ndërsa për Viktorin kjo natë shënoi fillimin e mundimeve të mëdha.

Në ditët në vazhdim, policët e kërcënonin se është i pari në listën e atyre që do pushkatoheshin "nëse do fillojnë bombardimet".

Ai denoncoi në polici për këtë fakt, por meqënëse në Prishtinë mbretëronte "mungesa e ligjit", bëri gati valixhet dhe së bashku me nënën shqiptare dhe gruan serbe, shpërngulet nga Prishtina në Beograd.

Viktor Leka nuk e di se ç’është bërë më vonë me policët, por për njërin prej tyre është i sigurtë se e ka thirrur në telefon dhe e ka kërcënuar përsëri.

Nënës së tij, e cila pas bombardimeve shkoi në Prishtinë të shihte se ç’është bërë me banesën e tyre,thuhet në raportin e policisë së KFOR-it se asajë i trokitën në derë pjestarët e UÇK-së, të cilët i kërkuan të birin i cili, sipas tyre, kish punuar për UDB-en serbe.

Po i njëjti shërbim sigurimi e kishte pushuar nga puna Viktorin sepse kishte bërë mungesa në punë. Ai ka hedhur në gjyq RTS-në, sepse, sipas tij, ia kanë bërë me të padrejtë.

Sot është i papunë dhe nuk di se çfarë të bëjë. "Unë nuk dua të banoj në asnjërin nga këto qytete, as në Prishtinë as në Beograd dhe nuk kam se çfarë të humbas, ndjehem si jashtëtokësor", u shpreh për gazetën Blic Njuz.

Viktor Leka është një rast i veçantë edhe për vetë faktin se pranon të flasë për problemin që ka, në ndryshim nga shumica e shqiptarëve të tjerë në Beograd, të cilët i largohen çdo lloj deklarimi publik, ndoshta për arsye të reaksionit të familjes së tyre në Kosovë. Çdo lloj bashkëpunimi me Beogradin, në Prishtinë ndëshkohet.

"Kam përshtypjen se shqiptari në Beograd është një specie ekzotike.

Përveç kësaj, nëse kjo gjë merret vesh në Prishtinë, dhe do të merret vesh patjetër, familja ime do të jetë e njollosur", shprehet një shqiptar anonim, një nga 1600 të tillët në Beograd, sipas regjistrimeve të fundit. Në këto regjistrime,rreth 6000 njerëz u deklaruan si muslimanë, gjë që për Bashkësinë Shqiptare në Beograd do të thotë se shumë veta e kanë fshehur kombësinë.

Nga perspektiva e sotme, duket se e para që e ka lënë Beogradin ka qenë këngëtarja e muzikës pop Zana Nimani.

Ajo sot merret suksesshëm me tregti sendesh të patundshme diku në Canada.

Fëmijët shqiptarë të lindur në Beograd, të cilët kryejnë ndonjë funksion publik, këto ditë gjithnjë e më shpesh heqin dorë nga kombësia e tyre. Kjo është edhe arsyeja se nuk dëshirojnë të përmenden në këtë shkrim.

Qeleshet e fundit

Shqiptarët e Kosovës janë mosbesues edhe ndaj imamit të Xhamisë Bajrakli të Beogradit, por kanë imamin e tyre shqiptar.

Në këtë xhami kryejnë ritet më së shumti shqiptarët nga Maqedonia edhe ata, siç shprehet Imami Muhamet Jusufpashiç, "janë kryesisht të rinj".

Bashkësia Islamike e Beogradit ka kartat e saj të antarësimit, por në to nuk shënohet kombësia, kështu që askush nuk mund të thotë me siguri se sa shqiptarë jetojnë sot në Beograd.

- "Duke mos llogaritur ata, të cilët nga frika deklarohen si goranë apo egjyptianë, jam i sigurt se në Beograd kanë ardhur vetëm gjysëm shqiptarët, ata të cilët në Kosovë nuk i duan sepse kanë punuar për shtetin.

Por edhe këtu janë pritur tradicionalisht keq, si të gjithë refugjatët deri tani. Edhe tani na quajnë "shiptari", me një nëntekst keqdashës se edhe ne e quajmë veten kështu

Epo, le të jetë kështu, ne e quajmë veten shqiptarë", shprehet një klient i rregullt i njërës prej kafeneve të Hotel”Moskva”në qendër të Beogradit...

Në Beograd shqiptaret jetojnë së bashku me familjet e tyre. Megjithëse Bajrakli Xhamija e Beogradit, ka imamim e saj shqiptar, Universiteti i Beogradit ka profesorë shqiptarë, restorante ku pronarëve këmbëngulës, të cilëve që prej vitit 1993 u është dashur të përballojnë kërcënime dhe shantazhe serioze, megjithëse Beogradi ka mjekët e tij shqiptarë, policët dhe pensionistët shqiptarë, si dhe Miss Kosovën e tij Irina Jashari, shqiptarëve të Beogradit përsëri u duket pak.

Nuk shkojnë në shkolla ku mësohet gjuha shqipe dhe lajmet në gjuhën amtare nuk i dëgjojnë më që nga koha kur u hoq emisioni në gjuhën shqipe në kanalin e dytë të RTS-së.

"Qeleshet për herë të fundit i kam parë në Beograd në vitin 1985", shprehet përkthyesja Naile Malja Imami, "në stacionin hekurudhor të Beogradit, kur për herë të fundit kam blerë në Beograd Rilindjen".

Po atë vit në Surçin u mbyll edhe klasa e fundit shkollore në gjuhën shqipe. Në degën e gjuhës shqipe në Fakultetin Filollogjik të Beogradit sot vetëm 9 shqiptarë studiojnë gjuhën shqipe.

Beogradi ka "rrugët shqiptare", atë të Skenderbeut, të Esad Pashës, Sadik Ramizit, të Shkodrës, të Durrësit të Lezhës, ka edhe pallatin Albania.

Shumica e këtyre toponimeve e kanë origjinën në kohën e Luftës së Parë Botërore.

Shqiptarët e Beogradit kanë një program të përhershëm në Radio Jugosllavia në gjuhën shqipe.

Shqiptarë të dëgjuar.

Sipas dëshmive të shqiptarëve të Beogradit, gjatë bombardimeve dhe menjëherë pas përfundimit të tyre, me ardhjen e refugjatëve serbë nga Kosova, një numër i madh shqiptarësh vendosën të largohen nga ky qytet.

Për një kohë të shkurtër u larguan 300 familje, pra rreth 1.500 deri në 2.000 shqiptarë.

Një numër i madh banesash, pronë e familjeve shqiptare të cilat u larguan nga Beogradi, i zunë refugjatët serbë të Kosovës, pohon Naile Malja Imami.

Ndër ata të cilët i u zaptuan banesat kanë qenë edhe Xhavit Shabani, pensionist ish- kuadër i UDB-ës serbe, i cili për disa dhjetëvjeçarë ka vëzhguar shqiptarët e Beogradit, si dhe Bahri Cani, gazetar i gazetës "Borba".

Z.Bahri Canit, me gjyq iu kthye banesa pas tri vjetësh. Ndërkohë ai, ishte larguar nga qyteti për në Këln të Gjermanisë, ku punon për DW.

Meqenëse e kanë rrahur dhe meqenëse banesën ia kanë zënë, gjatë kohës së bombardimeve, nga Beogradi është larguar edhe aktori Enver Petrovci, i cili sot, së bashku me aktorin tjetër Faruk Begolli, që në Prishtinë ligjërojnë në UP si dhe në Teatrin e Babes dhe Dodona .

Petrovci në vitin 1997 ishte aktori i vetëm shqiptar në filmin "Grerëza" të Gorçin Stojanoviçit, në përgatitjen e skenarit të të cilit ka marrë pjesë edhe Faruk Begolli. Në këtë film shumicën e personazheve e përbëjnë shqiptarët.

Shumë veta, para regjistrimit të fundit kanë ndryshuar mbiemrat, ose janë kthyer në Prishtinë me vendosjen e KFOR-it atje. Ndërmjet tyre kanë qenë edhe shumë banorë të vjetër të Beogradit. Duhej treguar se je patriot", na tregon një ish-funksionar shtetëror. Ndërmjet shqiptarëve, figura publike të viteve 1990-të, në Beograd janë varrosur edhe shumë politikanë shqiptaro-jugosllavë.

Pa përkatësi

Bekim Fehmiu famën botërore e arriti me filmin jugosllav "Mbledhësit e pendëve" të regjisorit Aleksandër Petroviç në vitin 1967. Ai është i pari aktor shqiptar i cili luajti në teatro profesioniste jashtë Kosovës. Në tërë karrierën e tij si aktor, në gjuhën shqipe në film ka thëne vetëm një replikë dhe kjo në filmin "Të arrish para pararojës" (1978) të regjisorit Aleksandër Xhorxheviç, shkruhet në librin "Serbët dhe Shqiptarët në shekuj" të Petrit Imamit. Imami punon si profesor i rregullt i lëndëve film dhe skenar televiziv në Akademinë e Arteve Dramatike në Beograd. Botimin e dytë të plotësuar të librit të tij, i cili i kushtohet marrëdhënieve politike dhe kulturore ndërmet serbëve dhe shqiptarëve, e ka bërë shtëpia botuese "Samizdat B-92".

Përveç vargjeve të Dr.Flora Brovinës, ish e burgosur politike në Serbi (tash deputete në Parlamentin e Kosovës)dhe Xhevat Bajrës, shqiptarit kosovar i cili jetoj në Meksikë, në Beograd, në decenien e fundit nuk është botuar asnjë përkthim tjetër nga gjuha shqipe.

Në të kundërt Ismet Dermaku ka përkthyer në gjuhën shqipe librin e Mirjana Markoviçit (bashkëshortja e Millosheviçit-shënimi im "Noçi dan" ("Nata dhe dita"). Qendra për dekontaminacion kulturor, në bashkëpunim me Fondin për Shoqërinë e Hapur dhe qendrën kulturore "Dodona" në Prishtinë, në maj të vitit 1997, hapën ekspozitën e piktorëve të rinj shqiptarë nga Kosova Maksut Vezgishi, Sokol Beqiri dhe Mehmet Beluli.

Ideator i kësaj ekspozite pati qënë Shkëlzen Mehmet Maliqi. Ndërsa kritikët e artit dhe artistët në Beograd e përshëndetën hapjen e kësaj ekspozite, në Prishtinë
ata u kritikuan sepse kishin hapur një ekspozitë të tillë...

"Për shqiptarët në Beograd më të vështirë kanë qenë muajt qershor-gusht 1999", tregon gazetarja Naile Imami, "Di për shumë raste fyerjesh nga ana e komshinjve dhe probleme me MUP-in serb.

Disa shqiptarë janë sulmuar fizikisht. Në shumë dyqane, ku pronarët ishin shqiptarë, janë thyer xhamat". Një grup i vogël i studentëve shqiptarë të Universitetit të Beogradit, në muajin maj të vitit 1999, janë arrestuar nën akuzën e përgatitjes së akteve terroriste.

Në deklaratën e Fondit për të Drejtën Humanitare shkruhet se " të akuzuarit kanë përshkruar me hollësi torturat që u kanë bërë policët gjatë kohës së qëndimit në burg, ku me mjete dhune, policët i kanë detyruar që të pranojnë akuzat që u ngarkoheshin". Gjykata e Qarkut të Beogradit me 27 tetor 1999 liroi nga akuzat një pjesë të të akuzuarve.

Goran Miletiç nga Fondi për të Drejtën Humanitare shprehet se që nga fillimi i i vitit 2001 nuk ka pasur asnjë rast keqtrajtimi të shqiptarëve në Beograd, sepse, siç precizon ai, asnjë person nuk është ankuar tek ata.

"Ata paraqiten tek ne kur tragjedia merr përmasa të mëdha, siç ndodh kur u merren me forcë banesat", thotë Goran Miletiç.

Kohan Morina, djali i Buba Morinës, deputetes së parlamentit serb ka lindur në Beograd para 31 vjetësh. Sot ka një banesë, është i martuar dhe punon në Telekomin serb.
Hobi i tij kryesor janë sportet dimërore dhe punon edhe si trajner i snoubord-it në Austri e Ljubljanë.

Shprehet se në Beograd ai asnjëherë nuk ka patur probleme. Bile edhe në Prishtinë janë sjellë në mënyrë korrekte me të. Në Prishtinë ka qenë vetëm një herë, pas ardhjes së forcave të KFOR-it.

Ilir Gashi, momentalisht punon në Qendrën e Beogradit për të Drejtat e Njeriut. Ka lindur këtu para 28 vjetësh. Familja e tij ka ardhur në Beograd në vitin 1960 sepse i ati ka qënë funksionar i lartë shtetëror.

Mban kontakte të rregullta me xhaxhain e tij në Prishtinë. "Kishte momente", tregon Gashi, "kur qenien time si jugosllav e shihja si një mallkim, sepse më dukej se të tjerët, qofshin ata serbë apo shqiptarë, kishin së paku ndjenjën e përkatësisë, iluzionin se ekziston pala e drejtë dhe se ata janë me të.

Unë isha i vetëm, ndërmjet dy popujve dhe nuk mund të përcaktohesha. Nëna ime është serbe, babai shqiptar. E fejuara serbe, kushuriri shqiptar. Me kalimin e kohës kuptova se prejardhja ime është një bekim, sepse me papërcaktueshmërinë time kisha mundësinë të qëndroja në një pike të mesme, nga ku kisha mundësi të shihja me objektivizëm humbjen e zjarrit nacionalist.

E ndjenja diskriminimin dhe në njëfarë mënyrë i falenderoj ata që më kanë diskrinimuar.

Kuptova se cili nuk dua të jem dhe kundër kujt të luftoj". Në maj të viti 1990 një grup shqiptarësh u përpoq të themelonte shoqatën shqiptare me emrin "Nënë Tereza".

Ndërmejt iniciatorëve kryesorë ishin reporteri i atëhershëm i gazetës "Rilindja" nga Beogradi Fahri Musliu dhe avokati beogradas Hysni Bytyçi.

Shumë shpejt hoqën dorë nga kjo ide. Sot po të njëjtën gjë përpiqet ta bëjë Shefik Kryeziu, oficer në pension dhe Rexhep Jashari.

Statuti i shoqatës së ardhshme të shqiptarëve në Beograd është shkruar, qëllimet e mbledhjeve, mësimi i gjuhës, formimi i bibliotekës në gjuhën shqipe… Jashari jeton në Beograd që nga viti 1993. Është i martuar me një ukrainase dhe ka dy fëmijë Irenën dhe Leonardin. Ka qenë ndihmës i ministrit të dikurshëm të drejtësisë Petar Jojiç dhe sot është "në dispozicion". E bija Irena, studente e biologjisë, vitin e kaluar u zgjodh Miss Kosova në qytetin verior (serb) të Mitrovicës. Publiku e fërshëlleu.

Martesa të përziera

Në Serbi, sipas studimeve të kryera në vitin 2001, sipas analistëve ekziston një distancë e tmerrshme etnike ndaj pakicave të tjera etnike. Kryesisht kundër shqiptarëve. Kështu është që prej 20 vjetësh. Më shumë se një e katërta e të anketuarve nuk do të "rrezikonte " martesën me jo serbët. Rreth 60 % martesën me muslimanët. Martesa e parë shqiptaro-serbe në Jugosllavi është regjistruar në vitin 1945, kur diplomati Elham Nimani u martua me Sonjën, e bija i mitropolitit të Karlovcit (qytet në Kroaci-shënimi im. Xh. F.) Rajiç, e cila pati ardhur asokohe në Kosovë me ushtrinë jugosllave. Në Beograd, ndërsa vazhdonin studimet, u martuan me serbe studjuesi i letërsisë shqipe Anton Çeta (më vonë u divorcua dhe u kthye në Prishtinë, i biri i tij, Llazari edhe sot e kësaj dite jeton në Beograd), etnografi Mark Krasniqi (u divorcua dhe u kthye në Prishtinë, e bija Drita edhe sot jeton në Beograd), orientalisti Hasan Kaleshi (dy djem Eroli dhe Damiri), aktori Bekim Fehmiu me aktoren Branka Petriç (dy djem Uliks dhe Hedon), aktori Faruk Begolli me balerinën Zoja (divorcuar), piktori Matija Rodiqi (djali Kolë), piktori Isak Asllani. Disa politikanë shqiptarë, të cilët kanë jetuar ose vazhdojnë të jetojnë në Beograd, janë martuar me serbe nga Kosova, ndërmjet tyre Ali Shukrija me Dushankën (djemtë Zeqir dhe Luan) , Kolë Shiroka me Dushkën (ka djalë e vajzë, Ilirën dhe Jugosllavin), Alush Gashi me Lelën (tre djem Agimin, Skenderin dhe Fatmirin, njëra nga mbesat e tij është Nora Gashi). Halil Fejzullahu me Danicën (kanë një vajzë Katjushën, një djalë të quajtur Korçagin, i cili pat vdekur në një aksident automobilistik dhe djali tjetër Petriti basketbollisti i njohur i Crvena Zvezdës) etj. Ka patur shumë pak martesa ndërmjet serbëve dhe shqiptareve.

Sa shqiptarë jetojnë në Beograd.

Me numrin e shqiptarëve në Beograd shpesh është manipuluar. Sipas rregjistrimit zyrtar të vitit 1991, figurojnë 4.985, në një kohë që ky numër ka qenë afro dy herë më i madh dhjetë vjet më parë (8.212).

Në disa raste është folur për 70 mijë shqiptarë në vitin 1990, bile kishe edhe mendime të tilla që, duke patur parasysh ata që nuk janë rregjistruar, kjo shifër mund të ishte 100 mijë.

Edhe sikur rezultatet zyrtare të jenë të pavërteta, po ashtu sikurse edhe ato jo zyrtare, një gjë është e qartë: ky numër është zvogëluar në mënyrë drastike.

Në nëntor të vitit 1999, gazetat "Gllas javnosti" dhe "Nezavisne Novine" të Banja Llukës shkruanin se në atë kohë në Beograd jetonin 50 mijë shqiptarë dhe se, sipas të dhënave të Ministrisë së Brendshme të Serbisë, ky numër shkonte deri në 120 mijë.

Numrin prej 100 mijë shqiptarësh që jetojnë në Beograd e ka përmend edhe gjelati Sllobodan Millosheviçi në Konferencën për Jugosllavinë në Hagë.

("Në Beograd kemi 80 mijë shqiptarë. Asnjëherë nuk keni dëgjuar se ata kanë patur probleme. Ata kanë dyqane të vegjël, siç janë punëtorë apo profesorë universiteti").

Të njëjtën shifër përmend edhe publicisti dhe udbashi Marko Llopushina në revistën beogradase "Nedjelni Telegraf" për vitin 1999, domethëne në prag të luftës.

"Në Beograd jetojnë afro 80 mijë shqiptarë", shkruante Marko Llopushina dhe shton se ndërmjet tyre "ka rreth dhjetë mijë shqiptarë, pronarë të ndërmarrjeve dhe dyqaneve private".

Numrin prej 70 mijë shqiptarësh Sllobodan Millosheviçi e ka përmendur edhe në Gjykatën e Hagës, kur pyeti politikanin shqiptar Mahmut Bakalli nëse ishte në dijeni të faktit se në Beograd jetojnë 70 mijë shqiptarë dhe nëse kish dëgjuar që ndonjëri prej tyre të jetë diskriminuar.

("Në Bulevardin e Revolucionit, në të cilin ndoshta ju keni shëtitur shpesh, mund të shihni një numër shumë të madh dyqanesh, punishte me emra shqiptarësh…(?)

Largimi i familjeve shqiptare nga Beogradi ka filluar në vitin 1980-të dhe është intensifikuar në vitin 1990-të.

Bile edhe numri prej 4.415 shqiptarësh me të drejtë vote në zgjedhjet e vitit 1996 ka shumë mundësi të jetë i rremë. Meqenëse ligjit mundësonte zëvendësimin e banesave ndërmjet Beogradit dhe Kosovës, familjet e interesuara shqiptare dhe serbe i shmangeshin depozitimit të kontratave tek avokatët. Ndërmjet votuesve kishte edhe fiktivë, siç mund të ishin ata që ndërkohë kishin këmbyer banesat.

A flisni shqip?

Pas Luftës së Dytë Botërore, numri i shqiptarëve në Beograd erdhi vazhdimisht duke u rritur.

Numri më i madh i tyre ishin punëtorë krahu, por kishte edhe mjaft të punësuar në ndërmarrjen e pastrimit të qytetit ku ishin dominues në vitin 1960-të.

Në vitin 1970-të gjithnjë e më shumë punësoheshin në ndërtim. Përsa i përket dyqaneve private, sipas të dhënave të vitit 1993 të Dhomës së Tregtisë së Beogradit, nga gjithsejt 7.632 privatëve në qarkun e Beogradit, vetëm 3 % ishin shqiptarë.

Më shumë kishte ëmbëltore, pastaj byrektore dhe furra buke. Ndërmjet tyre figuronte edhe "mbreti i byrekëve" Elez Nuredini, të cilit të vitin 1993 iu hoq liçenca e punës tek stacioni kryesor hekurudhor i Beogradit.

Nga gjithsejt 570 restorante private, pronarë shqiptarë kishte 20, njëzet firma autotransporti dhe tre dyqane automekanikësh. Në qendër të qytetit dyqane argjendarësh kishin Mjeda, Çivljaku, Lalevci, Shkreli, Zeka dhe Zef Paluca, i cili në kohën e bombardimeve u largua nga Beogradi, sepse dyshohej se ishte pjesëmarrës në një organizatë të fshehtë, së bashku studentët shqiptarë të arrestuar.

Tentativa e parë që të mësohej gjuha shqipe në Universitetin e Beogradit daton në vitin 1905, kur u dha urdhëri sipas të cilit parashikohej futja e mësimit "të gjuhës shqipe, e cila duhej t’i besohej vetëm një lektori", por kjo nuk u realizua.

Këshilli i Fakultetit Filozofik të Beogradit, me 30 maj 1925, mori vendimin e themelimit të Seminarit "Për filologjinë shqipe", e cila i u besua Prof dr Henrik Bariçit.

Si lektor me honorar u caktua dr. Xhevat Korça, ish drejtor i Gjimnazit të Shkodrës, i cili për arsye politike banonte në Beograd asokohe.

Seminari u rinovua në vitin shkollor 1948/49, ku jepte mësim për gjuhën shqipe Prof.dr.Vojisllav Dançetoviç, sepse pof.dr. Henrik Bariçin, Gjyqi i Nderit i Universitetit të Beogradit e largoi për arsye politike.

Si asistentë u emëruan Idriz Ajeti(tash akademik në Universitetin e Prishtinës) dhe i ndjeri Profesor Anton Çeta, i cili më vonë do të japë mësim në Fakultetin Filozofik në Prishtinë. Në fillimin e viteteve 1960-të ky Seminar u shndërrua në degë e kulturës dhe letërsisë shqipe. Shef i kësaj dege në vitin 1974 u bë Halit Ternovci(prof.dr.në Universistetin e Beogradit) i cili akoma edhe sot udhëheq këtë katedër. Deri në vitin 1990 në këtë katedër vinin për të dhënë mësim Latif Mulaku (gjuhë shqipe) dhe i ndjeri Latif Berisha (letërsi).

Flori Bruqi