Ish-oficeri i Sigurimit të Shtetit, Bekim Budo, në librin e tij "Shërbimi i fshehtë" pasqyron një dosje interesante të një agjentit grek me pseudonim Papastrati, arrestuar nga shërbimi i fshehtë shqiptar në vitin 1971. Sipas librit të Budos, interesant është fakti se në vazhdimësi agjentura greke zhvillonte veprimtarinë e saj në Shqipërinë e Jugut dhe kishte në dispozicion informatorë potentë, tejet të përgatitur. Në vitet ´70-të, Sigurimi i Shtetit Shqiptar kishte rënë në gjurmët e kësaj veprimtarie dhe arrin të kapë, falë një kombinacioni të përsosur, Papastratin, përgatitur në shkollën e spiunazhit të vendit fqinj, i cili tregon përpara hetuesve se si ishte vënë në shërbim të grekëve. Kontaktet e tij të para, thuhet në libër, ishin bërë me gjeneralin grek, Vasil Mellaj, që kishte qenë komandant divizioni i trupave greke në Gjirokastër, e me të e kishte njohur patrioti i tij nga Derviçani, V. Shahini, i cili kishte studiuar me kohë. Gjenerali drejtonte dhe një zyrë të shërbimit të fshehtë të zbulimit ushtarak grek "Alfa�Dhio". Megjithatë, sipas dokumenteve të hetimit të Papastratit, gjenerali grek, kishte marrë informacion për agjentin, duke pyetur edhe lidhjet e tij të afërta në Shqipëri dhe Greqi, P. Kotokon, O. Anastasjadhin. Pas verifikimit, gjenerali urdhëron S. Vllahon dhe P. Kotokon të krijonin organizatën antishqiptare MAVI (Metopo Apolefterikon Vorio�Epirotiku), në kryesinë e së cilës u caktua edhe Papastrati së bashku me V. Shahinin e J. Diamantin, të njohur për ndjenjat filogreke dhe tepër aktive në veprimtarinë e tyre praktike për aneksimin e trojeve shqiptare. Gjenerali grek e kishte porositur agjentin që të riaktivizonte agjenturën e vjetër dhe të bënte rekrutime të reja, sidomos nga radhët e minoritetit, grekofilëve, grekofonëve, si dhe nga radhët e studentëve dhe nxënësve shqiptarë që studionin ose që kishin kryer studimet në shkollat greke. Agjentura kryesore kishte për detyrë organizimin e grupeve agjenturore, të cilat do të ishin bërthama të rezidenturave në përputhje me situatat agjenturore dhe politike.
Kur isha duke përgatitur një leksion për studentët e Akademisë së Policisë, mora leje për të hulumtuar në dosjet operative, ku ishin regjistruar dëshmi agjentësh dhe informacione të tjera të rëndësishme spiunazhi. Mbaj mend se në njërën prej këtyre dosjeve, ministri Kol Bib Mirakaj, njëherazi edhe sekretar i Partisë Kombëtare Fashiste shqiptare i dërgon Ministrisë së Arsimit një shkresë rezervate me nr. 3329, datë 11 korrik 1942, lidhur me aktivitetin e shërbimit të fshehtë grek dhe qarqeve shoviniste të vendit fqinj.
Mirakaj i përgjigjej një shkrese të Ministrisë së Arsimit nr. 390 datë 15.4.1942/ XX rezervate dhe një tjetër shkrese të ministrisë së tij nr. 2669/Pol. 27/D/84 Res, që kishin informacion lidhur me listat emërore të mësuesve grekofonë të qarkut të Gjirokastrës bashkë me informatat përkatëse të marra pjesërisht nga sekretarët politikë dhe nga KK e MM. Listat që i bashkëlidheshin këtij dokumenti ishin grumbulluar nga shërbimi i fshehtë i mbretit Zog, nga shërbimi i fshehtë diplomatik, si dhe nga sekretarët politikë të Partisë Fashiste, të cilët mbaheshin në lidhje agjenture e zbulim-kundërzbulimi. Në këto lista bie në sy numri i madh i mësuesve, të cilët kishin studiuar për mësuesi në shkollat greke dhe ishin të shpërndarë në 163 shkolla të Shqipërisë së Jugut, mësimet e të cilave ishin në gjuhën greke, që përbënin dyfishin e shkollave në gjuhën turke po në këto territore. Në karakteristikat, përbri secilit emër mësuesi janë shënuar shkurtimisht qëndrimi i tyre në raport me qeverinë e Zogut, ndjenjat shoviniste, si dhe në raport me ndjenjat kombëtare. Predominojnë karakteristikat pozitive të tyre në këto raporte në masën prej rreth 70 për qind.
Konstatimi
Në dosje vura re se problemi ishte më i thellë dhe nuk ishte marrë sa duhet në konsideratë sinjali i alarmit i dhënë nga konsulli i Janinës, Xhemal Frashëri, i cili midis të tjerave theksonte: "Shkolla e Vellasit, e cila dirizhohet nga dhespoti i Janinës, Spiridhoni, një armik i rreptë i Shqipërisë, është ngritur vetëm e vetëm për të përgatitur me kulturë dhe me ndjenja greke rininë e fshatrave grekofonë të Prefekturës së Gjirokastrës, me anë të propagandës helmuese për të arritur qëllimin kryesor satanik, i cili është bashkimi i të ashtuquajturit Vorio-Epir me Epirin. Po nuk morëm masa të rrepta, them me bindje se shkolla Vellas do të jetë varri i Gjirokastrës". Nga materialet e tjera të hulumtuara është mjaft afër realitetit të ngjarjeve që bën të mundur krijimin dhe pompimin e "Megalli Idesë", apo idesë së madhe, një rrëfim i një agjenti potent grek me pseudonimin Papastrati, i cili përfaqëson tipikisht në mënyrë të koncentruar një veprimtari sa armiqësore ndaj vendit tonë, aq edhe përbuzëse ndaj Shqipërisë. Në letrën informative të Ministrisë së Arsimit shkruhet: "Është interesante të theksojmë se ky rrëfim është edhe një sintezë e një veprimtarie për më shumë se një shekull e shovenëve, përfaqësues ekstremistë të një nacionalizmi absurd në dëm të një vendi tepër paqësor e miqësor, i cili historikisht ka dhënë një ndihmesë të madhe me anë të komunitetit shqiptar në Greqi, arvanitasve, si Kollokotroni, Karaiskaqis, Bubulina e Boçari, të cilët ishin edhe protagonistë kryesorë të revolucionit grek të vitit 1821, gjë që edhe në historinë moderne të këtij vendi ky kontribut mohohet padrejtësisht. Kundër këtij vendi autokton fqinj prej mijëra vjetësh, pas fitimit të pavarësisë, qarqe të caktuara shovene, megalomane dhe aventuriere, në vitin 1867, krijuan organizatën "Vllazëria Qendrore Kulturore", si dhe klubin "Sillogun vorio-epirot", të cilat, shkallë�shkallë, do të përbënin bazën e organizatës famëkeqe QEVA (Komiteti Qendror i Përpjekjeve Vorio-Epirote), duke marrë dhe pëlqimin e Patriarkanës së Stambollit. Në krye të kësaj organizate do të vendosej lunxhioti, Kristaq Zografi. Më 6 qershor 1888 krijohet në Greqi nga Dhimitër Boçari, shoqëria "I vllamidhes Allvani Vllamet" �"Vëllezërit shqiptarë" me një platformë antikombit shqiptar për pengimin e gjuhës së shkruar shqipe në alfabetin latin mbi bazën e një strategjie, që kishte qëllim kryesor helenizimin e popullsisë së Shqipërisë së Jugut dhe më gjerë me një propagandë që mbivlerësonte dukshëm kulturën greke, duke nënçmuar kulturën shqiptare".
Shërbimi i fshehtë i qeverisë së asaj kohe njoftonte për një marrëveshje të fshehtë midis Patriarkanës së Stambollit me qeverinë greke, ku u vendos që myslimanët e Kosovës, Bosnjës dhe Hercegovinës, si dhe të Shqipërisë të konsideroheshin turq, ndërsa shqiptarët ortodoksë të konvertoheshin në helenë dhe të administroheshin nga Greqia, pasi shqiptarëve u mohohej kategorikisht aftësia shtetformuese, edhe pse historikisht kishin dhënë prova, madje edhe në Greqi, duke i dhënë asaj jo pak, por rreth 20 kryeministra qysh nga Miauli, Kanari, Kryeziu e deri dhe vetë Lefter Venizellosin, të cilët ishin të gjithë arvanitas, pa bërë fjalë këtu se edhe presidenti i parë grek, Pavllo Kondurjoti, dhe presidenti tjetër, Theodhoros Pangallos, ishin me origjinë shqiptare dhe në mjediset miqësore e familjare komunikonin në gjuhën shqipe.
Letra
Nga letra që ndodhej në Arkivin e Ministrisë së Brendshme, dosjen e agjentit grek Papastrati mësohet se "Megali-idea" dhe të tjera, synime të tyre amplifikon akoma më shumë dhe bëhen shpejt udhëheqje për veprim në marrëdhëniet e mëvonshme me shtetin tonë, me të cilin qysh pas 28 nëntorit 1912 kishin filluar kontradiktat e mprehta dhe diplomacia e saj mori orientime të qarta nga qeveria greke për sensibilizimin e opinionit ndërkombëtar për gjoja të drejtën e saj për aneksimin e Epirit të Veriut e konsideruar prej tyre si tokë greke dhe duke u munduar ta justifikonin dhe argumentonin historikisht, sidomos me ekzistencën e minoritetit grek në trojet tona autoktone. Këto kontradikta shpërthyen kur Konferenca e Ambasadorëve më 8 gusht 1913 përcaktoi kufijtë e Shqipërisë. Edhe pse kufijtë e vendosura nga komisionerët e huaj anglo-francezë dhe italianë kishin lënë jashtë tyre troje të konsiderueshme të populluara nga shqiptarë autoktonë, grekët dhe një pjesë e mësuesve grekofonë kishin përgatitur veç të tjerave nxënësit e shkollave greke, të paraqiteshin para tyre, duke u prezantuar si grekë, duke thënë se "Ego ime Elinas" (Unë jam grek) etj. Në të njëjtën kohë, ata provokojnë Konferencën e Korfuzit më 1913, e cila në vendimet e majit 1914, i vuri kushte qeverisë shqiptare për të zbatuar një plan special për minoritetin dhe Vorio-Epirin, në mënyrë që ajo të ishte në çdo kohë prezente në këto treva, si dhe t´i kishte fillimisht nën kujdestari, probleme që ai i ngiti në forume ndërkombëtare e deri në Konferencën e Firences në vitin 1921, por, siç e dimë nga historia, planet e grekëve u bënë pa hanxhi. Kongresi i Lushnjës, lufta e Vlorës bënë të mundur legalisht, që marrëveshja Titoni�Venizellos, për ndarjen e Shqipërisë të mbetej në letër dhe të zbatohej ilegalisht nga shërbimet e fshehta të këtyre vendeve për t´i bërë fakte të kryera në të ardhmen.
Pikërisht këtë e rrëfen më së miri agjenti potent grek, Papastrati. Në materialet e hetuesisë së asaj kohe shkruhet: "Në Tiranë, në zyrat e hetuesisë u paraqit agjenti grek, me pseudonim Papastrati, më 22 shkurt 1971, që për shkak të statusit të tij të themi special dhe të veçantë e mori në pyetje zëvendësdrejtori i Drejtorisë së Hetuesisë. Agjenti grek vazhdoi rrëfimin e aktivitetit të tij në shërbim të zbulimit grek. Mes të tjerave, ai thotë se "pasi mbarova arsimin e mesëm në Zozimea Skoli, vazhdova arsimin e lartë në Athinë, për Mësuesi, të cilin e mbarova me rezultate të larta. Ndërkohë, bashkë me dy bashkëfshatarët e mi nga Klishari ishim anëtarësuar në Sillogun Vorio�Epirot, me qendër në Athinë, ku në një nga mbledhjet e radhës, kryetari i tij, Kristaq Zografo, që më ka mbetur në kujtesë, na foli për perspektivën tashmë të hapur me pëlqimin e qeverisë greke dhe të Patriarkanës së Stambollit, do t´i përvishemi punës për aneksimin e Vorio-Epirit, që sipas tij, ato ishin toka greke qysh në lashtësi dhe se e kishin amanet nga të parët që ëndrrën e tyre ta bënin realitet sa më shpejt, pasi ishin krijuar të gjitha kushtet, ishin mënjanuar të gjitha pengesat dhe jo vetëm kaq, gjithnjë sipas Kristaqit, ishte marrë pëlqimi i vetë vendeve vendimmarrëse kryesore të Evropës, Angli � Francë - Itali. Nuk kam pse ta fsheh, u entuziazmova për faktin, sepse Shqipëria në atë kohë ishte një vend tërësisht anadollak, tepër i prapambetur, pa kulturë dhe intelektualë, sëmundjet bënin kërdinë, pa alfabet, gjuhë të shkruar, pa shkolla dhe mendoja në atë kohë së me Greqinë dhe kujdestarinë e saj Shqipëria do të shkonte përpara në arsim, kulturë, rimëkëmbje etj". Dora-dorës Papastrati ishte bërë një nga përkrahësit kryesorë të Zografos. Më tej ai dëshmon: "Në këto aktivitete jam njohur edhe me patriotin tim nga Derviçani, Vasil Shahinin, i cili, mesa duket, më kishte studiuar me kohë dhe më rekomandoi te gjenerali grek, Vasil Mellaj, i cili kishte qenë komandant divizioni i trupave greke në Gjirokastër dhe që drejtonte dhe një zyrë të shërbimit të fshehtë të zbulimit ushtarak grek, "Alfa�Dhio". Gjeneralit i pëlqeva qysh në fillim për njohuritë e mia, për historinë e kulturën helene, jo vetëm atë moderne, por edhe për lashtësinë, çka me vonë krijoi besim të plotë, duke pyetur edhe në lidhje të tij të afërta në Shqipëri dhe Greqi, sidomos Pandelejmon Kotokon, Orest Anastasjadhin, etj., siç e mora vesh më vonë prej tyre. Kështu, gjenerali urdhëron Spiridhon Vllahon dhe Pandelejmon Kotokon të krijonin organizatën antishqiptare MAVI (Metopo Apolefterikon Vorio�Epirotiku), në kryesinë e së cilës u caktova edhe unë së bashku me Vasil Shahinin e Jani Diamantin, tashmë të njohur për ndjenjat filogreke dhe tepër aktive në veprimtarinë e tyre praktike për aneksimin e trojeve shqiptare".
Rekrutimi
Gjenerali, në një nga takimet e shpeshta me të, i kishte shprehur konsideratën e tij dhe të shefit kryesor të zbulimit grek, emrin e të cilit, ai nuk e mësoi kurrë. Po ky njeri i vuri detyrën e fshehtë të merrej në të ardhmen me organizimin cilësor të rrjetit agjenturor të zbulimit grek në Shqipëri. Në fillim kreu një kurs të përshpejtuar për të njohur elementet fillestare të zbulimit, lidhjeve, ndërlidhjes, kodeve, grumbullimit dhe seleksionimit të informacioneve etj. Më vonë, pasi u krijua organi kryesor i centralizuar i informacionit QIPE (Qendriqi Ipiresias Pliroforion Edhallos), Papastrati bëri kursin e plotë të zbulimit dhe u kamuflua pas organizatës MAVI, të cilën, sipas orientimit i formuloi detyrat kryesore legale, e cila ishte pengimi me çdo kusht i pjesëmarrjes së minoritetit në Luftën Nacionalçlirimtare, si dhe detyrën kryesore ilegale, e cila ishte futja me kombinacion në këtë lëvizje dhe në ushtrinë e saj të agjentëve grekë, me qëllim që ata të bënin karrierë dhe do t´u shërbenin në të ardhmen, për realizimin e planeve të tyre, gjoja për çlirimin një herë e përgjithmonë të Vorio-Epirit. Papastrati dëshmon: "Pas krijimit të MAVI-t u hodhëm në Shqipëri dhe krijuam komitetet vorio-epirote me anëtarë Andon Qirjaqin, Misto Papadhimën, Dhimitër Mestakulin, Lefter Guvelin, Jorgo Zoton, Gligor Labovitin etj., të cilëve u vumë detyra të qarta se do ta fillonin me propagandë dhe se tri hallkat kryesore të punës sonë Kleri, Shkolla dhe Shtypi, të cilat do të ndihmoheshin fuqimisht nga shtypi grek, ku do të paraprinin gazetat Ipsokratikon Mellon dhe Vorioepirotikon Agonos, të cilat kishin detyrë kryesore të krijonin armiqësi midis dy feve kryesore atë myslimane dhe ortodokse, pasi e quanin të tejkaluar kohën kur këto dy fe bashkëjetonin në harmoni, çka ishte pengesë e madhe për realizimin e detyrave tona. Ia konkretizuam detyrat dhespotit të Janinës, Spiridhoni, ishte vënë detyrë të rekrutonte sa më shumë nxënës për të vazhduar shkollën e Vellas, gjë për të cilën kishte marrë nga qeveria greke fonde të posaçme, ndërsa Pandelejmon Kotoko kishte marrë detyrë të punonte me klerikët ortodoksë shqiptarë, pjesa më e madhe e të cilëve ishin rekrutuar nga zbulimi grek, Asfalia, shërbimet e fshehta të Korofillaqisë dhe të policisë qytetëse Astinomia Poleos, siç ishin Papu Jorgji Taci nga Leshnica, Papu Jani Dashi nga Cuka dhe Papu Foti Zisi nga Gjirokastra. Pyetjes për aktivizimin e agjenturës së vjetër të zbulimit grek, si dhe rekrutimin e agjenturës së re kryeagjenti Papastrati i ishte përgjigjur: "Gjenerali Vasil Mellaj na kishte porositur për riaktivizimin e agjenturës së vjetër krahas rekrutimeve të reja që do të bënim sidomos nga radhët e minoritetit, grekofilëve, grekofonëve, si dhe nga radhët e studentëve dhe nxënësve shqiptarë që studionin ose që kishin kryer studimet në shkollat greke. Kështu, agjentura kryesore kishte për detyrë organizimin e grupeve agjenturore, të cilat do të ishin bërthama të rezidenturave në përputhje me situatat agjenturore dhe politike. Konkretisht, Vasil Shahini do të punonte me disa kategori të caktuara si me tregtarë, mësues grekofonë, si dhe kryepleq, duke riaktivizuar sidomos Gligor Kicatin nga Poliçani, Jani Foton po aty, doktor Ilia Zërin nga Sopiku, doktor Sokrat Bozhori nga Terihati, Andon Qirjaqin nga Glina, doktor Telhma Labovitin nga Gjirokastra, Dhimitër Mastakulin nga Kakodhiqi, Jorgo Zërin nga Dhuvjani etj. Gjithashtu, gjenerali na kujtonte shpesh përvojën e demonstratave dhe protestave masive pranë Lidhjes së Kombeve".
Hetimi
Pyetjes se si e argumentonte Papastrati mbështetjen e qeverisë greke për organizatën MAVI, si dhe për QEVA-n, ai dha këtë shpjegim. "Në mbledhjet tona kryesore, ku do të diskutoheshin, probleme të rëndësishme për hapat e mëtejshme që do të merrnim, asistonin rregullisht dy deputetë grekë Traidhili dhe Villjara, të cilët na përcillnin orientimet dhe direktivat kryesorë të qeverisë greke për këto probleme. Konkretisht, më kujtohet se ndryshe nga gjenerali Mellaj, na porosisnin të nxisnim sa më shumë nxënës dhe studentë për të vazhduar shkollat greke si në Vellas, Voshtinë Sozimeja, në Athinë etj. Nga ana tjetër, ata shtronin me forcë nevojën e furnizimit me kontingjente të reja të rinisë greke "Metaksa", me degë të saj në Shqipërinë e Jugut, madje, ata insistonin mos të kursente fondet që na ishin vënë në dispozicion, mësuesit e sapoemëruar merrnin 200 franga në muaj dhe organizatorët e rinisë monarkiste "Metaksa" të shpërbleheshin me honorare. Nga ana tjetër, gjenerali porosiste për të kaluar në krijimin e formacioneve ushtarake dhe rolin kryesor do ta luante QEVA dhe silogjet/ vorio-epirote, duke mënjanuar gabimet e bëra në të kaluarën në kohën kur si rrjedhojë e kundrasulmit të çetave shqiptare në zonën e Kurveleshit në trevën e Vurgut dhjetëra familje 300 minoritarësh u larguan për në Korfuz dhe gjetkë dhe u detyruam që t´i kthenim jo se vërtetë kishim krizë ushqimesh e buke siç pretenduam, por minoritarët tanë do të qëndrojnë atje te tokat e tyre, theksonte gjenerali Mellaj, çka na lehtëson mjaft punën tonë për aneksimin e Vorio-Epirit. Këto porosi për ne ishin detyra dhe që u përpoqëm t´i realizonim, sidomos gjatë Luftës Nacionalçlirimtare..."
Pyetjes se ku konsistonte aktiviteti dopiorol i këtij agjenti, Papastrati iu përgjigj: "...Jam rekrutuar edhe nga zbulimi shqiptar, i cili mesa duket ishte në dijeni të aktivitetit tim të mëparshëm dhe më mbante në lidhje së fundi dhe vetë ish-kryetari i degës së Gjirokastrës nënkoloneli Manol M, gjë që më lehtësoi shumë për kryerjen e detyrave të mia, duke më mundësuar realizimin e takimeve me agjentët kryesorë që kisha në lidhje, që nga Gjirokastra në Vlorë, e deri në Durrës. Ishim në periudhën kur aktiviteti ynë po kalonte në fazën e riorganizimit, pra, kalimit në rrugë të vogla agjenturore, në çeta dhe formacione luftarake të gërshetuara me ngritjen e rezidenturave agjenturore sidomos në qytetet e mëdha në Gjirokastër, Vlorë, Lushnjë e deri në Durrës. Mirëpo, kuadrot kryesorë të zbulimit të Zervës na kërkonin me ngulm për të futur në Lëvizjen Nacionalçlirimtare kuadrot tona agjenturore. Nga ana tjetër, drejtuesit kryesorë të Partisë greke EDE (Bashkimi Demokrat i Oficerëve Grekë), kishte filluar të riaktivizonte Partinë Arqiomarksiste greke, ku Avjazi, kërkonte me çdo kusht të riafirmonte si forcë kryesore në Epirin e Veriut, i nxitur nga lobi grek në Amerikë, i cili do të krijonte më vonë Konfederatën Panhelenike Greke, e cila sponsorizohej nga milionerët grekë, Patriakana e Stambollit, kisha autoqefale greke e deri tek Onasi miliarderi i flotës tregtare greke. Në këtë vështrim, aktiviteti im ka qenë shumëplanësh dhe dopiorol. Informatat që i raportoja Sigurimit shqiptar, në përgjithësi ishin dizinformacione, me qëllim që ata të merreshin me problemet në radhët e tyre dhe të largoheshin sa më shumë nga agjentura jonë, organizimi ynë dhe nga kontingjentet tona. Menjëherë pas konferencës së Pezës erdhi udhëzimi mbi krijimin e këshillave vorio-epirotë, si dhe çetave të armatosura me platformë gjoja për të luftuar pushtuesit italian dhe më vonë ata gjermanë. Kështu, krijuam çetën e Dhrovjanit me komandantë Lefter Guvelin e Jorgo Zoton, çetën e Thimio Lolit e të Kristo Pilos, të cilët i hodhën në luftë kundër batalionit partizan "Çamëria", duke i bërë një gabim të rëndë dhe nuk zbatuam porositë e gjeneralit Mellaj, Pas Luftës Nacionalçlirimtare meqenëse qeveria shqiptare dhe ushtria e saj po hynte në punët tona të brendshme ne kishim marrë detyrë të kalonim në veprime më të organizuara grupet e vogla agjenturore do t´i kthenin në rezistenca, duke i dhënë një vend të veçantë kishës ortodokse, e cila do të kishte një rol të rëndësishëm në punën tonë. Këtë veprimtari do ta shtrinim deri në qytetin e Durrësit, duke e shoqëruar me propagandë kundër shtetit shqiptar, pamundësinë e tij për të qeverisur vendin, si dhe të dënonim kudo edhe në forumet ndërkombëtare diskriminimin që i bënin ata minoritetit grek dhe në përgjithësi krahinave tona të Vorio-Epirit. Detyra kryesore e jona në këtë periudhë ishte që të krijonim një gjendje pasigurie dhe anarshije, duke e shoqëruar me provokacione në kufi, me qëllim krijimin e kushteve për një ndërhyrje të armatosur, duke plotësuar kushtet e misionit sekret "Front i hapët", i cili do të kombinohej në luftën e grupeve ushtarake që do të futeshin nëpërmjet kufirit, gjë për të cilën ishte marrë edhe pëlqimi i organeve të shërbimeve sekrete italiane, të cilat nga ana e tyre po përgatitnin në Bari të Italisë grupe agjenturore për t´u futur në Shqipëri nëpërmjet kufirit shqiptaro-grek, që drejtoheshin nga koloneli i zbulimit italian De Agostini dhe që quhej Fronti i Mbyllur.
Për provokacionin e gushtit
Pyetjes së bërë nga hetuesi lidhur me dështimin e provokacioneve ushtarake të 2 gushtit 1949, Papastrati iu përgjigj: ".....Provokacionet e 2 gushtit i konsideruam jo një dështim, përkundrazi si një fillim i një veprimtarie më të koordinuar. Ishte më shumë një matje e pulsit dhe nëse do të kishim mbështetjen e madhe të vorio-epirotëve tanë, gjë që bëri dhe të gjallëroheshin tej mase aktivitetet tona të silogjeve, të Qevës, Onashit, të Konfederatës Panhelenike, si dhe presioneve që ne bënim herë pas here në Lidhjen e Kombeve. Peshkopi Serafino, me zgjuarsi porosiste se dita nuk do të ishte e largët kur kombit tonë do t´i njihej dita me hir apo me pahir për të marrë Vorio-Epirin, gjë për të cilën kishim edhe ndihmën e pakursyer të qeverisë greke, të Parlamentit, i cili do ta ruante me fanatizëm ligjin e luftës ndaj Shqipërisë. Ne kishim mbështetje të pakursyer nga lobi ynë në Amerikë. Pastaj arrestimet e shumta që ju bëtë sidomos nga kombësia greke, të grupeve të Papa Harallamb Shtupit nga Grava, grupi i Papajan Dashit nga Çuka, etj., shtuan urrejtjen ndaj shtetit tuaj dhe u shtuan radhët e njerëzve tanë që kërkonin të drejtat e tyre për t´u bashkuar me atdheun e tyre.
Pergatiti:Flori Bruqi